نوآوري در حكايت‌هاي تفسير كشف‌الاسرار و عده‌ الابرار

كشف‌الاسرار افزون‌بر بُعد تفسيري و عرفاني در ميان آثار صوفيانه ازنظر ادبي، روايي و هنري از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. كاربرد گستردۀ حكايت‌ها به‌همراه اظهارنظرهايي - كلي و مبالغه‌آميز - درباب داستان­پردازي ميبدي لزوم پژوهش‌هاي دقيق و درخور استناد را يادآور مي‌شود. در اين راستا و در پاسخ به مسئلۀ اصلي پژوهش كه چگونگي نوآوري و خلاقيت ميبدي در داستان­پردازي است، به‌شيوه‌ توصيفي-تحليلي و به‌كمك جدول‌ها و نمودارها به بررسي ويژگي قصه‌ها و عناصر غالب داستاني در نوبت سوم جلدهاي پنجم و ششم كشف‌الاسرار پرداخته‌ايم. ظرافت‌ها و جوانه‌هاي اين نوآوري در سده‌ ششم چشم‌اندازي دقيق‌تر، واقعي‌تر و اصيل‌تر از جايگاه، كاركرد ‌و تحول قصه به‌دست مي‌دهد. نمونه‌هايي از حضور شخصيت‌هاي متعدد، پويا، شخصيت‌پردازي باورپذير، حضور مؤثر زنان، كاربرد حديث نفس و انواع تك‌گويي، بيان لحن و حالت شخصيت‌ها در گفت‌وگو، زاويه‌ ديد اول شخص و گاه تغيير زاويۀ ديد، پرداختن به جزئيات صحنه، پيرنگ نسبتاً پيچيده و قوي، پايان پيش‌بيني‌نشده، تعدد درون‌مايه در يك حكايت و كاربرد شيوه‌ داستان­ در داستان خلاقيت ميبدي را در روايت نشان مي‌دهد. در 4 حكايت از 42 حكايت، پرداخت دقيق، عناصر داستاني قصه‌ها را به ساختار داستان كوتاه نزديك مي‌كند. ظرافت‌ها و نوآوري‌هاي هوشمندانه ميبدي در زمينه‌اي از عشق و ايمان به حقيقت‌مانندي قصه‌ها و همراهي و همدلي خواننده در كشف‌الاسرار مي‌انجامد.