بررسي روابط بين عملكرد دانه و ساير صفات در ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم تحت تنش رطوبتي در مرحلۀ گلدهي

هدف: هدف اين پژوهش بررسي روابط موجود بين عملكرد و اجزاي عملكرد، با صفات مورفولوژيكي و استفاده از اين روابط در گزينش ارقام پرمحصول تحت شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي در مرحله شروع گلدهي بود.روش پژوهش: به‌منظور شناسايي همبستگي و روابط بين صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتيپ به‌عنوان فاكتور فرعي تحت آزمايش كرت هاي خردشده در قالب طرح كاملاً تصادفي در گلخانۀ تحقيقاتي دانشگاه شهيد مدني آذربايجان با سه تكرار در شرايط آبياري نرمال و تنش رطوبتي در شروع گلدهي در سال 96-1395 بررسي شدند.يافته‌ها: در شرايط نرمال، صفت تعداد دانه در سنبله (89/0) و در شرايط تنش صفات تعداد دانه در سنبله (70/0) و تعداد روز از زمان كاشت تا 50 درصد گلدهي (60/0-) تعيين كننده و تأثيرگذار بر عملكرد دانه بودند. نتايج حاصل از تجزيۀ همبستگي كانونيك نشان داد، در هر دو سطح نرمال و تنش بين جفت متغيرهاي كانونيكي حاصل از صفات سنبلچه اي با عملكرد دانه در بوته و تراكم سنبله همبستگي معني‌داري وجود دارد.نتيجه‌گيري: تحت شرايط آبياري مطلوب در گلخانه صفات تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، وزن هزاردانه، عملكرد كاه، تراكم سنبله و ساقه، مساحت برگ پرچم و تعداد روز از زمان كاشت تا 50 درصد گلدهي مهم‌ترين اجزاي موثر بر افزايش محصول هستند. در مقابل، تحت شرايط تنش رطوبتي صفات سرعت پرشدن دانه، طول دورۀ پرشدن دانه، تعداد روز از زمان كاشت تا 50 درصد گلدهي، وزن خشك ريشه، عملكرد كاه و تعداد دانه در سنبله، مهم‌ترين اجزاي مؤثر بر افزايش عملكرد دانه هستند.