بررسي تأثير سه نوع كود آلي بر برخي عناصر موجود در خاك، عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن دانۀ گياه سياه‌دانه (Nigella sativa L.)

هدف: استفاده از روش‌هاي كاربردي، ايمن و ارزان براي توليد غذاي سالم و حفاظت از محيط زيست يك ضرورت است و يكي از اين راه‌كار‌هاي رفع مشكل مصرف كود‌هاي شيميايي، استفاده از اصول كشاورزي پايدار مي‌باشد. كود‌هاي زيستي و آلي به‌واسطۀ افزايش ظرفيت نگهداري آب و هم‌چنين بهبود خصوصيات بيولوژيكي خاك و دارابودن عناصر غذايي ضروري، نقش مؤثري در افزايش عملكرد محصولات كشاورزي ايفا مي‌كنند. محلول‌پاشي عناصر غذايي مي‌تواند در جبران كمبود مواد غذايي جذب‌شده از طريق ريشه‌ها و يا تأمين نياز گياه به اين عناصر در برگ‌ها كمك نمايد. هم‌چنين با تغذيه از طريق برگ و محلول‌پاشي، مي‌تواند مواد غذايي را در كوتاه‌ترين زمان ممكن در اختيار گياه قرار داد و اين روشي مناسب براي كاهش مصرف كود‌هاي شيميايي و كاهش خطرات زيست‌محيطي آن‌هاست. جهت بررسي اثر سه نوع كود آلي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن دانۀ گياه سياه‌دانه و برخي عناصر موجود در خاك، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده فناوري كشاورزي(ابوريحان) دانشگاه تهران در سال زراعي 98-1397 به اجرا درآمد.روش پژوهش: اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تركيب سطوح فاكتوريل به‌صورت عامل كود مغذي خاك‌مصرف 1 در دو سطح كاربرد و عدم كاربرد، عامل محلول‌پاشي كود مغذي 2 در دو سطح كاربرد و عدم كاربرد (محلول‌پاشي با آب مقطر) و عامل محلول‌پاشي كود مغذي 3 در سه سطح محلول‌پاشي به ميزان يك و دو ليتر در هكتار و عدم كاربرد (محلول‌پاشي با آب مقطر) بود.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه كاربرد كود مغذي خاك‌مصرف 1 به‌تنهايي سبب حصول مقادير بالاتر وزن خشك بوته و تعداد شاخۀ جانبي شد. كاربرد كود‌هاي آلي با يكديگر و يا به‌تنهايي نسبت به تيمار شاهد (عدم كاربرد هر سه كود) باعث افزايش وزن كپسول، عملكرد دانه، شاخص برداشت و درصد روغن دانه شد و كم‌ترين مقادير اين صفات مربوط به تيمار شاهد و برابر با 061/0 گرم، 4/593 كيلوگرم در هكتار، 98/12 درصد و 85/32 درصد بود. كاربرد همزمان كود مغذي خاك‌مصرف 1 و محلول‌پاشي كود مغذي 3 در تحريك جذب نيتروژن توسط گياه مؤثر بود و در نتيجه مقدار نيتروژن خاك را كاهش داد.نتيجه‌گيري: در مجموع مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه كاربرد كود آلي و به‌ويژه كود مغذي خاك‌مصرف 1، در حصول عملكرد و صفات رشدي گياه اثر مطلوبي داشته است.