واكاوي متغيرهاي ارزشي و محتوايي اسلامي در معماري مسكن معاصر ايران

مسكن به‌عنوان يكي از نيازها و هسته‌هاي اوليۀ اجتماعي، بازتاب شيوۀ تفكر و زندگي؛ سطح فرهنگ، شرايط اجتماعي و اقتصادي بشر در زمان‌هاي مختلف مورد توجه بوده است. اصلي‌ترين معضل بشر امروز، در زمينه‌هاي مختلف و به‌ويژه هنر و معماري بحران معنويت و قطع ارتباط با عالم بالاست. در ايران، ضرورت طرح اين مسئله را مي‌توان با ملاحظۀ وضع نابسامان كنوني معماري در ايران دريافت اين وضعيت ناشي از تهاجم سبك‌هاي مختلف معماري جهان به كشور ما و درعين‌حال عدم درك صحيح از معماري و چگونه معماري‌كردن در بين طراحان ايراني است. در اين پژوهش، هدف اصلي بررسي برخي از اصول اساسي كه اسلام براي جامعه مسلمانان و زندگي آن‌ها تنظيم كرده است تا با رسيدن به اين شناخت بتوانيم چگونگي نمود آن ارزش‌هاي اجتماعي اسلام را در ساختار محيط‌هايي (مسكن) آدمي در آن‌ها زندگي مي كند را به‌دست آورد. بنابراين سعي شده است با توجه به هدف اصلي از اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن (اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻋﻤﻠﮑﺮدي، روانﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، اﻟﮕﻮﺳﺎزي) مطالعات انجام شود. در راستاي دستيابي به ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻠﻖ ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺴﮑﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺎم ﻣﻌﺮﻓﺘﯽ اﺳﻼم در دوران ﻣﻌﺎﺻﺮ، در گام اول با روش تحقيقي توصيفي و تحليلي و جمع‌آوري اطلاعات به‌صورت مطالعات كتابخانه‌اي و اسنادي به كمك منابع درجه اول ديني (قرآن مجيد)، به استخراج مفاهيم ديني و سپس تخصصي‌كردن مفاهيم، مطابق با مباني نظري پژوهش پرداختيم. در مرحلۀ بعد به ارزشيابي و اولويت‌بندي شاخص‌هاي ارائه شده و به نتيجه رسيديم كه آسايش و تفكيك فضاهاي عمومي و خصوصي داراي اهميت بالايي مي‌باشد.اهداف پژوهش:1. بررسي مسائل اصلي معماري مسكوني در ايران وارتباط آن با ساحت معنوي و نظام ارزش‌هاي اسلامي.2. بررسي اثر نهادينه‌سازي ارزش‌هاي اسلامي (در طراحان و مخاطبان).سؤالات پژوهش:1. فقدان ساحت معنوي و نظام ارزشي چه تأثيري در معماري معاصر ايران داشته است؟2. آيا نهادينه‌سازي ارزش‌هاي اسلامي (در طراحان و مخاطبان) بر تجلي ارزش‌هاي معنوي كيفيت مطلوب از معماري مسكوني معاصر در ايران تأثير دارد؟