عنوان مقاله :
بررسي رويكرد شاعرانه ناصر خسرو و پروين اعتصامي به مفهوم انسان و تببين هنري آن
پديد آورندگان :
اصلاني راجعوني ، عاطفه دانشگاه آزاد اسلامي واحد خلخال - گروه زبان و ادبيات فارسي , نوروزي داودخاني ، ثوراله دانشگاه پيام نور مركز تهران - گروه زبان و ادبيات فارسي , اسدالهي ، خدابخش دانشگاه محقق اردبيلي - گروه زبان و ادبيات فارسي , شادمنامن ، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد خلخال - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
انسان , اومانيسم , ناصرخسرو , پروين اعتصامي , تبيين هنري
چكيده فارسي :
مفهوم انسان به اعتبار نقش و اهميت بالايي كه دارد، در شعر بسياري از شاعران موردتوجه و تأمل واقع شده است. مفهوم انسان در هنر اسلامي نيز همواره موردتوجه بوده است. بررسي اين مفهوم نزد شاعراني چون ناصرخسرو و پروين اعتصامي و تبيين هنري آن ميتواند نكات مهمي را در اينباره آشكار سازد. پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي-تحليلي كوشيده به اين مفهوم در شعر ناصرخسرو و پروين اعتصامي بپردازد. تأمل در باب انسان در شعر شاعراني كه به آن انديشيدهاند متفاوت است. مهمترين شباهتي كه در كار دو شاعر مورد نقد و بررسي ديده ميشود اهميت قابلتوجهي است كه به جايگاه الهي انسان دادهاند. در اين زمينه هر دو شاعر از كليگويي درباره انسان اجتناب ورزيدهاند و در همين پرداختن به جزئيات است كه تفاوتهاي ديدگاهي خود را آشكار ساختهاند. انسان در شعر ناصر خسرو از ساحت نظري فلسفه يوناني و همچنين آموزههاي كلام و فلسفه اسلامي بهويژه انديشه اسماعيليه تغذيه ميشود. مهمترين عاملي كه در شعر او به انسان نسبت داده ميشود گوهر الهي و بيبديلي است كه شايسته مراقبت و سلوك معنوي است. در شعر اعتصامي اين رويكرد غائب نيست اما با توجه به از سر گذراندن نوعي اومانيسم (انسانگرايي) خاصِ دوره مشروطه و بنابر مقتضيات زمان، اعتصامي ميكوشد جنبههاي زميني انسان را نيز علاوهبر سويههاي معنوي آن در نظر بگيرد. از ديدگاه هنري نيز جنبۀ الهي و جسماني وجود انسان هر دو موردتوجه بوده است.اهداف پژوهش:بررسي جايگاه انسان و نمودهاي آن در اشعار ناصرخسرو و پروين اعتصامي.تبيين هنري مفهوم انسان در اشعار ناصرخسرو و پروين اعتصامي.سؤالات پژوهش:مفهوم انسان در اشعار ناصرخسرو و پروين اعتصامي چگونه بازتاب يافته است؟چگونه ميتوان وجوه هنري مفهوم انسان در اشعار ناصرخسرو و پروين اعتصامي را تبيين كرد؟
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي