ارائه يك مدل تصميم‌گيري چندمعياره مبتني بر GIS جهت پيدا كردن مكان‌هاي دفع پسماندهاي بيمارستاني با تكيه بر معيارهاي زيست‌محيطي (مطالعه موردي: تهران، ايران)

مقدمه: انتخاب محل‌هاي نامناسب جهت دفع پسماندهاي بيمارستاني در جنوب شرقي استان تهران، يكي از مشكلات محيط زيستي اين منطقه مي‌باشد كه باعث بروز خسارت به محيط ‌زيست و آلودگي آب‌هاي زيرزميني در اين منطقه شده است. ازآنجايي‌ كه در حال حاضر دفن پسماندها عمده‌ترين، مقبول‌ترين و اقتصادي‌ترين روش دفع در بسياري از مناطق است. پژوهش حاضر باهدف مكان‌يابي محل دفع پسماندهاي بيمارستاني در جنوب شرقي تهران انجام گرفت.روش كار: اين مطالعه از روش جديدي براي انتخاب محل‌هاي دفن پسماندهاي بيمارستاني در تهران كه متكي بر فن تحليل نسبت ارزيابي وزني تدريجي (FSWARA) و سيستم فناوري اطلاعات جغرافيايي (GIS) استفاده نمود كه باعث كاهش مقايسه در جمع‌آوري نظرات كارشناسان خبره و ساده‌سازي فرآيند انتخاب گرديد.نتايج: با به‌كارگيري تكنيك دلفي فازي درنهايت 9 معيار (شيب، ارتفاع، جنس خاك، فاصله از گسل، فاصله از آب‌هاي سطحي، عمق آب‌هاي زيرزميني، فاصله از مناطق مسكوني، فاصله از مناطق درماني و بيمارستاني و فاصله از جاده) به‌عنوان معيارهاي نهايي انتخاب شدند. سپس، وزن هر معيار به‌عنوان لايه‌هاي اطلاعاتي با استفاده از FSWARA در ورودي‌هاي سيستم GIS وارد شدند تا نقشه‌هاي نهايي براي پهنه‌ي مناسب محاسبه گردد كه هشت مكان به‌عنوان گزينه‌هاي انتخابي براي دفع پسماندها انتخاب گرديدند در ادامه، مكان‌هاي انتخاب‌شده با استفاده از تحليل مقايسه‌اي (تطبيقي) ايده آل-واقعي چند شاخصه (MAIRCA) رتبه‌بندي شدند.نتيجه‌گيري: نقطه چهارم با شيب 34 درجه، ارتفاع 1008 متر، فاصله از گسل 3 / 4841 متر، فاصله از آب‌هاي سطحي 8 / 4428 متر، عمق آب‌هاي زيرزميني 12 متر، فاصله از مناطق مسكوني با فاصله 457 متر، فاصله از مناطق درماني و بيمارستاني با 6 / 4749 متر، فاصله از جاده با 1598 متر به‌عنوان مناسب‌ترين مكان در بين هشت مكان تعيين‌شده براي محل دفع پسماندهاي بيمارستاني انتخاب گرديد. درنهايت، از روش‌هاي MOORA، TOPSIS و VIKOR براي مقايسه و اعتبارسنجي يافته‌ها استفاده گرديد.