تحليلي بر نقوش ابزارجنگي محفوظ در موزه كراكو منسوب به شاه صفي (سليمان )بر اساس رويكرد آيكونولوژي

نبرد و جنگ با اهريمن از جمله موضوعاتي است كه از آغاز آفرينش در اساطير وجود داشته و در همه ادوار مورد توجه بوده است. براي نبرد و جنگ نياز به ابزاري بود كه گاه قهرمانان به همان ابزار شناخته مي‌شدند. اين ابزار جنگي در دوره صفويه علاوه بركاربرد نظامي، كاركرد زيبايي شناسانه نيز داشت. از جمله اين ابزار، ابزارآلات جنگي منسوب به صفي دوم(شاه سليمان) بوده كه در موزه كراكو محفوظ است. اين ابزار شامل چهار آيينه، سپر، ساعدبند و كلاهخود بوده و مزين به اشعاري به زبان فارسي، نام سليمان، تصاوير گرفت و گير، شكار و نقش خورشيد است. در همه وسايل مذكور ارزش بصري خورشيد بيش از ديگر نقوش است و نوشتار موجود در كتيبه‌ها نيز اشاره به قهرمانان شاهنامه، ايران باستان و نام شاه سليمان دارد. با توجه به آنكه اين رزم افزارها در دوره صفويه و در گفتماني اسلامي، خلق شده است، بنابراين اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين سوال است كه چرا خورشيد و نشانگاني چون شاخ و شكار، در زره افزار شاه صفي دوم(سليمان) نقشي اساسي دارند و معناي اين نقوش چگونه قابل تبيين است؟ با توجه به آنكه هدف از اين پژوهش تحليل نقوش جنگ افزارهاي منسوب به شاه صفي دوم است، براي رسيدن به پاسخي مناسب به روش توصيفي تحليلي و با رويكرد آيكونولوژي تصاوير موجود تحليل و تفسير شده است. داده‌هاي پژوهش بيانگر آن است تغيير نام صفي‌ميرزا به سليمان، بيانگر اعتقادات ماورائي وي و آن دوران است، همچنين در اين دوران حكمت ايراني و اشراقي از نو زنده مي شود و به‌نظر مي‌رسد كه استفاده از نقوشي چون خورشيد، شاخ، شكار و پرنده در ابزارجنگيِ وي نيز بيانگر برخورداري از قدرت مهر يا نور است. از آنجا كه در آيين مهري، ميترا خداي حامي جنگجويان نيز بود، اين اعتقادات در جهان‌بيني مردم وارد شده و هنرمند آگاهانه يا ناآگاهانه از خورشيد، تصاوير نبرد و شاخ به منظور مراحل تشرف در آيين مهر و مدد رساني مهر يا ميترا در نبرد به شاه سليمان و بيان قدرت وي استفاده كرده‌است.