بررسي مبنايي اصالت وجود و اصالت ماهيت در تبيين ماهيت نداشتن واجب الوجود؛ با تكيه بر ديدگاه صدرالمتألهين و علامه طباطبايي

مسئله پژوهش حاضر تبيينِ نقش اصالت وجود و اصالت ماهيت در تعيين ماهيت ‌پذيري و يا عدم ماهيت پذيري واجب‌الوجود است؛ پرسش اصلي عبارت است از اينكه به پشتوانه كدام يك از مباني؛ اصالت وجود يا اصالت ماهيت؛ مي‌توان تفسيرِ متقن و مبرهن‌تري از عدم زيادت وجود بر ذات واجب و عدم ماهيت‌پذيري واجب الوجود اقامه نمود. با روش توصيفي تحليلي پس از واكاوي تمايز يا عدم تمايز ميان اقتضاپذيري و عليت ذاتِ واجب الوجود و همچنين با تكيه بر حيثيت تقييديه و يا تعليليه مشخص خواهد شد كدام يك از مباني در اثبات نزاهت حق تعالي از ماهيت كارآمدتر است. اما با توجه به ديدگاه ملاصدرا و علامه طباطبايي در نگاه اوليه اختلاف مبنايي در تفسير نزاهت حق تعالي از ماهيت مطرح شده است اما آنچه در اين نوشتار بدان پرداخته شده اين است كه انتقاد علامه طباطبايي نسبت به ساختار يكي از استدلال‌هاي ملاصدرا در راستاي ماهيت‌ناپذيري حق‌تعالي از ماهيت وارد شده و با توجه به مبناي اصالت واقعيت، نيز مي‌توان محتواي نظر علامه را در موافقت با نظر ملاصدرا دانست.