بررسي قاعدۀ حسن و قبح عقلي از منظر روايات معصومين(عليهم‌السلام)

يكي مهم‌ترين قواعد علم كلام كه زيربناي بسياري از قواعد و مسائل اين علم مي‌باشد، قاعدۀ «حسن و قبح عقلي» است. پذيرش اين قاعده تاثير بسزايي در نگرش ما به جهان هستي، خداشناسي و ديگر مسائل مهم كلامي دارد. متكلمان مسلمان درباره آن دو ديدگاه دارند. عدليه(اعم از معتزله و اماميه) آن را پذيرفته و معتقدند حسن و قبح افعال، ذاتي است و عقل و فطرت آدمي بدون در نظر گرفتن هر چيز ديگري آن‌ها را درك مي‌كند؛ اما اشاعره عقلي بودن آن را منكر شده و بر اين باورند كه بيان شارع حسن و قبح را سامان مي‌دهد. در اين نوشتار تلاش مي‌كنيم با روشي تحليلي توصيفي و كتابخانه‌اي، اين قاعده را از منظر روايات معصومين(عليهم‌السلام) بررسي كنيم و روشن سازيم كه آيا خود قاعده يا مضمون آن در روايات بيان شده‌است يا خير؟ بر اساسِ يافته‌هاي اين پژوهش، معصومين به اين مسئله پرداخته‌اند و روايات گاهي با صراحت و گاهي به صورت ضمني، بر حُسن و قُبح عقلي دلالت دارند. در اين مقاله به تبيين آن روايات خواهيم پرداخت.