مغالطۀ «پنداشت پرسش» در برهان وجودي از منظر ويليام رو

مقالۀ حاضر دو هدف را پي مي‌گيرد: نخست ارائۀ تبيين و تحليلي از برهان وجودي آنسلم و پلانتينگا بر اساس تقرير «ويليام رو» خداناباور معاصر و دوم تعيين جايگاه مغالطۀ «پنداشت پرسش» در اين استدلال. «رو» پس از طرح نقدهايي كه بر تقرير آنسلمي اين استدلال وارد شده‌است، قرائت موجهاتي پلانتينگا را قانع‌كننده‌ترين روايت برهان مي‌داند و معتقد است كه تقريرهاي پيشين با تكيه بر اين اصل كه «وجود در واقعيت» ويژگي برتري‌بخش است، گرفتار مغالطۀ منطقي هستند. تقرير پلانتينگا نيز بر اين مقدمه كه خدا «موجودي ممكن با حداكثر كمال است»، استوار است و اين گزاره تنها در صورتي صادق است كه خدا در جهان واقعي، وجود داشته باشد. در اين پژوهش، با روشي تحليلي انتقادي نشان مي‌دهم روايت آنسلمي و بازسازي اين روايت از طريق پلانتينگا مغالطه آميز است و روايت موجهاتي پلانتينگا نيز گرچه داراي ضرورت منطقي است؛ امّا ضرورت وجود خداوند در خارج را اثبات نمي‌نمايد؛ زيرا كمال در اين برهان به گونه‌اي تعريف شده كه به مغالطۀ «پنداشت پرسش» دچار است.