مقايسه اثربخشي درمان شناختي-رفتاري ليهي و طرحواره درماني يانگ بر بهبود روابط چندبعدي خود بدن افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي

زمينه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعيين اثربخشي درمان شناختي‌رفتاري ليهي و طرحواره‌درماني يانگ بر بهبود روابط چندبعدي بدن خود در مبتلايان به اضطراب اجتماعي طراحي و اجرا شد. روش‌بررسي: اين پژوهش از نوع شبه‌آزمايشي تك‌عاملي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون گسترش‌يافته بود كه با گروه كنترل انجام شد. نمونه‌هاي پژوهش را ۶۰ نفر از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي تشكيل ‌دادند كه برطبق مصاحبهٔ ساختاريافتهٔ باليني براساس DSM5 ملاك‌هاي اختلال اضطراب اجتماعي را كسب كرده و به‌روش نمونه‌گيري تصادفي‌خوشه‌اي انتخاب شدند. در گروه‌هاي آزمايش، ۲۰ نفر تحت آموزش درمان شناختي‌رفتاري مطابق پكيج ليهي و ۲۰ نفر تحت طرحواره‌درماني طبق پكيج يانگ قرار گرفتند. همچنين براي ۲۰ نفر گروه كنترل هيچ برنامهٔ آموزشي اجرا نشد. ابزار پژوهش پرسشنامهٔ روابط چندبعدي بدن خود MBSRQ بود و داده‌ها با استفاده از تحليل واريانس براي اندازه‌هاي تكراري و با به‌كارگيري نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ تجزيه‌وتحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد در گروه‌هاي آزمايشي، در روابط چندبعدي بدن خود، به‌هنگام ورود به پژوهش و بعد از درمان و شش هفته بعد از درمان اختلاف معنا‌داري وجود داشت (۰٫۰۰۴=p)؛ درحالي‌كه در گروه كنترل از اين نظر، تفاوت معنا‌داري مشاهده نشد. بدين‌معنا كه درمان شناختي‌رفتاري و طرحواره‌درماني در بهبود روابط چندبعدي بدن خود مؤثر واقع شده است. همچنين بين گروه‌هاي درماني از لحاظ اثربخشي بر مؤلفه‌هاي روابط چندبعدي بدن خود در پس‌آزمون و پيگيري، در مؤلفه‌هاي ارزيابي تناسب و جهت‌گيري تناسب و رضايت از بدن، پروتكل ليهي بهبودي بيشتري را درمقايسه با طرحواره‌درماني فراهم آورده است (۰٫۰۰۳=p). نتيجه‌گيري: بنابر نتايج يادشده و همسو با ديگر پژوهش‌ها امكان بهره‌گيري از مداخله‌هاي شناختي‌رفتاري و طرحواره‌‌درماني در بهبود مؤلفه‌هاي روابط چندبعدي بدن خود در بيماران مبتلا به اضطراب اجتماعي وجود دارد.