طراحي شاخص اسلامي توازن مصرف به عنوان بديل شاخص‌هاي متعارف نابرابري و بررسي اثر خمس بر توازن (با تأكيد بر نظر شهيد صدر)

يكي از اصلي‌ترين پيش‌نيازهاي سياست‌گذاري در جهت كنترل و رفع نابرابري و نيز بررسي پي‌آمد توزيعي سياست‌ها، سنجش نابرابري و پايش وضعيت آن در جامعه است. از سويي، پاسخ اين پرسش كه «آيا حدي از نابرابري موجه است؟ و اگر آري، با چه تحليلي و تا چه اندازه‌اي؟»، نيازمند يك نظريه عدالت و نيز سنجه‌اي مبتني بر معيارهاي ارزشي است. در اين پژوهش در كنار نقد مباني نظري سنجه‌هاي متعارف نابرابري درآمد و ارائه تعريف اسلامي «توازن» مصرف (محدوده ميان فقر و اسراف) به عنوان تحليلي بديل، به دنبال معرفي شاخص متناسب با اين تعريف ارزشي، سنجش آن براي اقتصاد ايران (1390-1399) و برآورد اثر ماليات اسلامي خمس بر توازن هستيم. با مطالعه منابع ديني و استنباط علماي اسلامي (با تأكيد بر نظر شهيد صدر (ره))، نسبت فقر و اسراف در مصارف جامعه و به عبارتي عدم توازن مصرف به عنوان يك سنجه اسلامي و معيار نابرابري ناموجه معرفي مي‌گردد. برآوردها بيان‌گر روند افزايشي توازن در سال‌هاي مورد بررسي است. از سوي ديگر در بخش پاياني مقاله نشان داده‌ايم كه در صورت اجراي خمس شاهد افزايش سطح توازن در اقتصاد ايران خواهيم بود.