بررسي ارتباط خريدهاي تسليحاتي محمدرضا شاه از آمريكا و انگليس با حضور مستشاران نظامي در ايران و پيامدها

محمدرضا شاه پايه‌هاي قدرت خويش را بر سه پايه نيروهاي مسلح، شبكه حمايتي دربار و ديوان‌سالاري گسترده قرار داده بود. با افزايش قيمت نفت او براي حفظ سلطنت و تحقق آرمان‌هاي خويش اقدام به تجهيز ارتش نمود. در اين راستا خريد تسليحات از آمريكا و انگليس، ايران را به‌عنوان مهم‌ترين خريدار در آن زمان مطرح ساخت. خريد تسليحات نظامي از اين دو كشور در دوره پهلوي دوم موجب شد تا مستشاران نظامي بهانه حضور در ايران را به‌دست آورند. ضعف حكومت شاه و همچنين موقعيت جغرافيايي ايران كه از بعد نظامي و امنيتي براي آمريكا و انگليس داراي اهميت بود، باعث شد تا فعاليت آن كشورها در ايران در قالب حضور مستشاران نظامي پديدار گردد. ازاين‌رو بررسي پيامدهاي حضور آنها در ايران، پرسش اصلي اين مقاله است؛ كه تلاش شده به‌روش توصيفي- تحليلي و با به‌كارگيري منابع كتابخانه‌اي و اسناد و مدارك به آن پاسخ داده شود. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه انجام خريدهاي تسليحات نظامي توسط شاه، رابطه مستقيم با حضور مستشاران نظامي در ايران داشت و پيامدهاي آن دخالت مستشاران نظامي آمريكا و انگليس در امور سياسي، نظامي، امنيتي ايران بود. همچنين خريدهاي تسليحاتي در ساير حوزه‌هاي اجتماعي و اقتصادي كشور نيز اثر گذاشت.