كاركردهاي سياسي و امنيتي خلعت و خلعت‌بخشي در مناسبات دروني عصر صفوي

خلعت به هر نوع تقديمي اطلاق مي‌شود كه از سوي مقام بالاتر به مقامي پايين‌دست اعطا گردد. با روي كار آمدن صفويان اين سنت اهميت بيشتري پيدا كرد؛ به‌گونه‌اي كه خلعت و خلعت‌بخشي به جزئي جدايي‌ناپذير در روابط و مناسبات درون حكومتي تبديل شد. اين امر در روند شكل‌گيري و تثبيت حكومت صفوي و در مواجهه با مخالفان و برقراري نظم و امنيت و تمركزگرايي در كشور تأثيرگذار بود. از اين منظر پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي درصدد پاسخ‌گويي به مسئله ميزان و كيفيت تأثيرگذاري خلعت و خلعت‌بخشي در مناسبات سياسي-امنيتي دروني حكومت صفوي است. يافته‌هاي پژوهش حكايت از آن دارد كه خلعت و خلعت‌بخشي از مهم‌ترين ابزارهاي حاكمان صفوي براي تثبيت موقعيتشان در قبال مواردي همچون كنترل شورشگران و اقناع آنان پس از شكست بود و از اين حربه براي تثبيت اعطاي منصب، انتقام‌گيري‌هاي سياسي، پاداش خوش‌خدمتي در مواجهه با دشمنان و نمايش قدرت در بين سطوح مختلف، استفاده مي‌كردند.