عمارت‌هاي سلطنتي مسير اصفهان- كاشان در دوره صفوي: بسترهاي مكاني و فرهنگي

در اين پژوهش هفت كاخ ميان راهي دوره صفوي حد فاصل مسير اصفهان تا كاشان به منظور شناخت بسترهاي محيطي و فرهنگي تأثيرگذار بر شكل‌گيري آن‌ها، با روش تاريخي-تحليلي مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. اين كاخ‌ها شامل عمارت‌هاي دولت آباد، ريگ، دمبي، چاه رباط، تاج آباد، عباس آباد و امامزاده‌اند. با توجه به اينكه برخي از اين كاخ‌ها پابرجا بوده و برخي ديگر از بين رفته‌اند، شناسايي آن‌ها از طريق بررسي‌هاي ميداني و مطالب موجود در متون تاريخي امكان‌پذير شده است. پاسخ به سؤال‌هاي ذيل از اهداف اصلي مورد توجه اين پژوهش است: 1. اين بناها چه كاربردي داشتند و مكان گزيني و ارتباط آن‌ها با ساير بناها، راه‌ها و سكونتگاه‌هاي مسير چگونه بوده است؟ 2. ماهيت وجودي اين بناها نشان دهنده كدام جنبه‌هاي فرهنگي و آداب و رسوم درباري دوره صفوي بوده است؟ بر اساس بيشتر نتايج به دست آمده، اين عمارت‌ها، كاخ‌هاي ميان راهي بودند كه با در نظر گرفتن مواردي همچون نوع كاربري، ساختار شكلي، مكان قرارگيري، مسير، تعداد ساختمان‌ها، وجود باغ يا نبود آن و نوع ارتباط با ديگر بناها و فضاها، در دو دسته مجزا قرار گرفته‌اند و كاربري‌هاي چندگانه‌اي داشتند. بناي اين كاخ‌ها و تداوم حياتشان در دوره صفوي به علت وجود برخي رسوم خاص دربار بود؛ رسومي كه به مثابه نمادهايي از شوكت، حقانيت و اقتدار سياسي شاهان صفوي، گاه در استقبال رسمي از پادشاه، حاكمان ولايات و در برخي موارد سفراي كشورهاي بيگانه، گاه در برگزاري مراسم شكار سلطنتي و گاه در پايبندي به برخي باورهاي خاص جلوه يافته است.