پژوهشي مقايسه‌اي - تحليلي در باب نظريۀ «ادراكات اعتباري» علامه طباطبايي و پراگماتيسم رورتي

رورتي با نقد و رد سنت متافيزيكي غرب، كه در پي مفهوم مطلق حقيقت است، حقيقتِ باورها را امري نسبي و وابسته به زمينۀ پيدايش‌شان توصيف مي‌كند. در سوي ديگر، علامه طباطبائي، با تفكري اساساً متافيزيكي، با طرح نظريه‌اي بديع در سنت فلسفۀ اسلامي، به قسمي از ادراكات معتبر در حوزۀ «عمل»، موسوم به «ادراكات اعتباري»،  قائل مي‌شود كه به تصريح او، نقش اصلي در تكاملِ حيات انسان بر عهده دارند. اين ادراكات، بر خلاف ادراكات حقيقي، اموري نسبي، و بسته به اقتضائات محيطي و اجتماعي، دائم در تطورند. در اين مقاله، با رويكردي مقايسه‌اي-تحليلي، نشان خواهيم داد كه نظريۀ «ادراكات اعتباري» علامه قرابت زيادي با ديدگاه رورتي در باب «حقايق نسبي» دارد. هرچند رورتي، بر خلاف علامه، هيچ جايگاهي براي مفهوم مطلق حقيقت قائل نيست، با تحليل اين اختلاف درصدديم امكاني براي هم خواني انديشۀ اين دو فيلسوف مطرح كنيم.