مدل‌سازي رياضي و حل مسأله زمان‌بندي جريان كارگاهي بدون انتظار با درنظر گرفتن زمان آزادسازي و فعاليت‌هاي نگهداري و تعميرات پيشگيرانه

به‌دليل جايگاه ويژه زمان‌بندي جريان كارگاهي بدون انتظار در مراكز توليدي، اين مسأله در سال‌هاي اخير بسيار مورد توجه واقع شده‌ است. در اين نوع زمان‌بندي، ميان پردازش يك كار بر روي ماشين‌هاي متوالي هيچ‌گونه توقفي صورت نمي‌گيرد. اين مسأله در صنايع بسياري ازجمله توليد مواد غذايي فاسدشدني مطرح مي‌باشد. يكي از فرضيات رايج در اين مسأله، دردسترس بودن كارها در لحظه صفر است. در بسياري از مواقع كارها داراي زمان آزادسازي غيرصفر مي‌باشند. همچنين يكي از فرضيات رايج درحوزه زمان‌بندي عمليات، دردسترس بودن ماشين‌ها در افق برنامه‌ريزي است. واضح است كه در عمل يك ماشين، به‌دلايل مختلف نظير وقوع خرابي يا انجام فعاليت‌هاي نگهداري و تعميرات پيشگيرانه موقتاً دردسترس نباشد. باتوجه به اهميت اين موضوع، در تحقيق حاضر مسأله زمان‌بندي جريان كارگاهي بدون انتظار با زمان آزادسازي كارها و فعاليت‌هاي نگهداري و تعميرات پيشگيرانه بررسي شده است. براي اين مسأله يك مدل برنامه‌ريزي غيرخطي عدد صحيح مختلط ارائه گرديده است. براي حل مدل از نرم‌افزار گمز استفاده شده است. همچنين به‌منظور احراز اعتبار مدل ارائه شده⸲ روي پارامترهاي مهم مدل تحليل حساسيت انجام شده است. باتوجه به پيچيدگي مدل و NP-hard بودن مسأله مورد بررسي، جهت حل مسائل با ابعاد بزرگ الگوريتم فراابتكاري جستجوي هارموني تركيبي پيشنهاد شده است. به‌منظور ارزيابي عملكرد الگوريتم پيشنهادي، به حل مسائل نمونه عددي با استفاده از اين الگوريتم، نرم‌افزار گمز الگوريتم جستجوي هارموني كلاسيك و همچنين الگوريتم جستجوي پرتوي بهبوديافته پرداخته شده است. نتايج محاسباتي، مؤيد كارايي بسيار خوب الگوريتم مذكور براي حل مسأله مورد بررسي مي‌باشد.