بررسي تطبيقي مباني هستي شناسي مكانيك كوانتومي ديويد بوهم با مباني حكمت صدرايي

مباني هستي ‌شناسي مكانيك كوانتومي ديويد بوهم در قالب مـفاهيمي مخالف با رويكرد فلسفي رايج در مكانيك كوانتومي (تعبير كپنهاگي) مورد توجه فيلسوفان علم بوده است. اين پژوهش مي‎كوشد با رويكرد توصيفي ـ تحليلي، بـا ملاحظۀ محدوديت‎هاي مترتب بر تبيين‎هاي پوزيتيويستي و با تكيه بر مباني حكمت متعاليه صدرايي، چشم‌انداز جديدي را‌ براي فهم و تكميل مباني فلسفي علوم جديد ارائه دهـد. در واقع مسأله اصلي، اين پرسش است كه حكمت متعاليه چگونه و چه مقدار در تكميل مباني هستي‌شناسانه رويكرد بوهمي نقش دارد و آيا امكان دارد دريچه جديدي براي مقارنه فلسفه اسلامي و فلسفه علم غربي گشود؟فرضيه بنيادي اين پژوهش اين گزاره است كه نظريه بوهم در مكانيك كوانتومي اولاً رويكرد جديدي در نگاه به جهان را پيش روي ما قرار مي‌دهد و ثانياً، هرچند از حيث مواجهه با مسائل وجودي در فلسفه فيزيك نگرش متفاوتي را عرضه مي‌كند؛ اما به دليل تكيه بر روي ساختارهاي اثبات‌گرايانه، دچار ضعف جدي است كه بايد طي يك روند تكاملي اصلاح گردد.نتايج حاصل از اين پژوهش مشخص مي‎كند كه علي‎رغم خاستگاه متفاوت مباني فلسفي ديدگاه‌هاي بوهم و ملاصدرا، مي‎توان مفاهيم هستي‎شناسانه‎اي‎ نظير؛ كل تجزيه‎ناپذير و بهم‎پيوسته بوهم و اصالت وجود ملاصدرا، جهان هولوگرافيك و نظم مستتر و نامستتر بوهم با مراتب تشكيكي وجود صدرا، كل تمام جنبش بوهم و حركت جوهري ملاصدرا و عنصر اطلاعات و شعور در نظر بوهم با زنده بودن جهان هستي از ديد ملاصدرا را تطبيق داده و شاخصه‎هاي قرابت و همسويي را مشخص كرد.