بررسي نحوي و معنايي فعل «خواستن» در زبان فارسي: (تحليلي پيكره ‌بنياد در چارچوب دستور نقش و ارجاع)

فعل «خواستن» در زبان فارسي داراي ماهيتي دوگانه است، به گونه‌اي كه مي‌تواند هم‌ زمان به ‌عنوان فعل كمكي و فعل واژگاني به‌كار رود. «خواستن» در مقام فعل واژگاني مبين معاني مختلفي است كه در قالب ساختارهاي متفاوتي نيز بيان مي‌شود. بر اين اساس، هدف پژوهش حاضر بحث و بررسي ابعاد نحوي و معنايي اين فعل در ساخت‌هاي مختلف است. نگارندگان معتقدند كه دستور نقش و ارجاع با رويكردي كه به مطالعۀ ساخت‌هاي مركب دارد، مي‌تواند از عهدۀ توصيف همه‌جانبۀ ساخت‌هاي مورد نظر بر‌آيد. در اين دستور ساخت‌هاي مركب براساس «سلسله‌مراتب ميان‌بندي» تبيين مي‌شوند. سلسله‌مراتب مذكور خود متشكل از دو پيوستار نحوي و معنايي است. در بُعد نحوي روابط الحاق ـ پيوند مد نظر هستند و در پيوستار معنايي نوع روابط معنايي براساس محمول اصلي مطرح است. در همين راستا تلاش شد  كه انواع  كاربردهاي فعل «خواستن» براساس سلسله‌مراتب توصيف شوند و از اين رهيافت نيز مفروضات دستور نقش و ارجاع  بر مبناي يافته‌هاي پژوهش آزموده شوند. برخي يافته‌ها حاكي از آن است كه فعل «خواستن» به جهت معنايي در زمرۀ محمول‌هاي روان ـ كنش، سببي امري و نگرش گزاره‌اي جاي مي‌گيرد و در بُعد نحوي نيز در قالب هم‌وابستگي مركزي و ناهم‌پايگي مركزي بروز مي‌يابد. گفتني است داده‌هاي پژوهش حاضر برگرفته از پيكرۀ همشهري 2 هستند.