شبكۀ تفسير ضمني در قانون آيين دادرسي كيفري از منظر نقش ‌گرا

پژوهش ‌هاي پيشين وجود دانش ضمني پيش‌ فرض گرفته ‌شده توسط مقنن در قوانين را از علل دشواري ارتباط خواننده / مخاطب قانون با متن مواد آن دانسته است. پرسش اصلي اين است كه دامنه و گسترۀ دانش ضمني پيش‌فرض‌گرفته شده چقدر است؟ فرضيۀ پژوهش، براساس رويكرد دستور زبان نقش‌گرا، اين است كه دامنۀ دانش ضمني تا جايي است كه ارجاعات درون‌متني و برون‌متني دامنۀ متن و معنا را گسترش مي‌دهد. شيوۀ اجرا به اين صورت است كه با مبنا قراردادن برخي مواد گزينشي و اتفاقي از قانون آيين دادرسي كيفري (ق.آ.د.ك)، دامنۀ ارجاعات آن‌ها را پي گرفته‌ايم تا شبكۀ درون‌متني و برون‌متني آن كشف شود. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد دامنۀ دانش ضمني پيش‌فرض‌گرفته شده، به گونه‌اي شبكه‌اي، تمام قوانين، متون حقوقي، نظريه‌هاي حقوقي، ساختار قضائي، و دانش‌هاي مرتبط را شامل مي‌شود. انواع ارجاعات زير پيوسته معناي بند را تا آخرين مرزهاي دانش ضمني به تعويق و تأخير مي‌اندازد: ارجاع صريح (درون‌متني وبرون‌متني)، ارجاع ضمني (درون‌متني و برون‌متني) شامل: ارجاع ناهمسان، ارجاع همآيند، ارجاع از طريق تكرار، و ارجاع سلبي. ارجاع ناهمسان، نشان مي‌دهد قوانين جزايي (قانون آيين دادرسي كيفري، قانون مجازات اسلامي و ديگر قوانين جزايي) با محوريت دال «جرم» شبكۀ دانشي را بازتاب مي‌دهند. نتايج نشان مي‌دهد هرگونه ارجاع، حتي ارجاع صريح، سطحي از پيچيدگي و دشواري ارتباطي را براي خواننده در درك معناي بندهاي مواد قوانين ايجاد مي‌كند. ارتباط مخاطب با متن قوانين، زماني دشوارتر مي‌شود كه مواد و قوانين و متون به صورت رفت و برگشتي به يكديگر ارجاع مي‌دهند.