بررسي ميزان تطابق برنامۀ درسي قصدشده و اجراشدۀ دروس تعليم و تربيت اسلاميِ رشتۀ علوم تربيتي دانشگاه فرهنگيان

هدف پژوهش حاضر بررسي ميزان تطابق برنامۀ درسي قصد شده و اجرا شدۀ دروس تعليم و تربيت اسلامي در رشتۀ علوم تربيتي دانشگاه فرهنگيان از ديدگاه اساتيد و دانشجومعلمان بوده است. روش پژوهش بر مبناي هدف كاربردي و بر اساسِ روش گردآوري داده‌ ها، توصيفي از نوع پيمايشي و جامعۀ آماري شامل تمامي اساتيد دروس تعليم و تربيت اسلامي و دانشجومعلمان ورودي 1399 و 1400 رشتۀ علوم تربيتي دانشگاه فرهنگيان شهيد بهشتي اقليد بود. در بخش اساتيد از روش نمونه ‌گيري سرشماري استفاده و تمامي اساتيد (12 نفر) براي نمونه انتخاب شدند. در بخش دانشجومعلمان، از 425 دانشجومعلمان محصل در دروس تعليم و تربيت اسلامي، 200 نفر با روش تصادفي ساده براي نمونۀ پژوهشي انتخاب شدند. وضعيت برنامۀ درسي اجرا شده با استفاده از پرسشنامۀ محقق‌ ساخته و فرم مشاهدۀ رفتار مدرسان بررسي شد. داده ‌هاي جمع‌ آوري‌ شده با كمك شاخص ‌هاي آماري توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج تجزيه و تحليل داده ‌ها نشان داد در مجموع، ميزان مطابقت مؤلفه ‌هاي اهداف، محتوا، روش ‌هاي تدريس و شيوۀ ارزشيابي برنامۀ درسي قصد شدۀ دروس تعليم و تربيت اسلامي با برنامۀ درسي اجرا شده از ديدگاه اساتيد و دانشجومعلمان كمتر از حد متوسط بوده است. از نظر اساتيد و دانشجويان مؤلفۀ ارزشيابي در درس اسناد، قوانين و سازمان آموزش و پرورش در جمهوري اسلامي ايران و مؤلفۀ اهداف در درس نقش اجتماعي معلم از ديدگاه اسلام، ميانگين بالاتر از حد متوسط را نشان دادند. همچنين در درس فلسفۀ تربيت رسمي و عمومي در جمهوري اسلامي ايران، از نظر اساتيد  تنها مؤلفۀ محتوا ميانگين بيشتر از حد متوسط را نشان داد. با عنايت به نتايج حاصل، دانشگاه فرهنگيان با تدوين برنامۀ درسي قصدشده منسجم ‌تر و برگزاري دوره‌ هاي آموزشي مؤثر براي اساتيد مي ‌تواند به اهداف ترسيم‌ شده در دروس تعليم و تربيتي دست يابد.