تحليل محتواي كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي دورۀ ابتدايي از منظر فضايل سه‌گانۀ اخلاق اسلامي

هدف اين پژوهش تحليل محتواي كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي دورۀ ابتدايي از منظر فضايل سه‌گانۀ اخلاق اسلامي بود؛ به همين منظور، از روش تحليل محتواي كمي استفاده شد. جامعۀ آماري پژوهش شامل محتواي تمامي كتاب‌هاي درسي مطالعات اجتماعي دورۀ ابتدايي در سال تحصيلي 03-1402، شامل پايه‌هاي سوم تا ششم بود و كلِّ جامعه مورد بررسي قرار گرفت. ابزار پژوهش شامل سياهۀ تحليل محتواي فضايل سه‌گانۀ اخلاق اسلامي، شامل شجاعت، صداقت و خيرخواهي بود كه بر اساس آموزه ‌هاي اسلامي و تعريف ‌ها و نظرات انديشمندان مسلمان، دربارۀ فضايل اخلاقي تنظيم شد و روايي آن از طريق روايي محتوايي و پايايي آن از طريق روش اسكات با 91.42 درصد، محاسبه شد. براي تجزيه‌وتحليل داده از آمار توصيفي و روش آنتروپي شانون استفاده شد. در اين پژوهش، مؤلفۀ شجاعت اخلاقي از زير مؤلفه‌هاي شجاعت با بار اطلاعاتي 0.99 و ضريب اهميت 0.46، بيشترين ميزان توجه و مؤلفۀ صداقت گفتاري از زير مؤلفه‌هاي صداقت با بار اطلاعاتي 0.03 و ضريب اهيمت 0.2، كمترين ميزان توجه را به خود اختصاص داده ‌اند؛ همچنين نتايج نشان داد كه مؤلفۀ انفاق، از زير مؤلفه‌هاي خيرخواهي، داراي فراواني صفر در تمامي كتاب ‌هاي مطالعات اجتماعي در تمامي پايه‌ هاي دورۀ ابتدايي است؛ بنابراين مي‌ توان نتيجه گرفت كه به فضايل سه‌ گانۀ اخلاق اسلامي به ‌طورِ متوازن توجه نشده است. بازنگري در طراحي و سازماندهي كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي دورۀ ابتدايي در جايگاه هدف راهبردي و به‌ كارگيري برنامه‌هاي مكمل پرورشي با هدف كوتاه جهت جبران خلأهاي موجود به متوليان امور آموزشي و پرورشي پيشنهاد مي ‌شود.