تنغيم و كاركردهاي آوايي و دلالت هاي معنايي آن در فهم قرآن كريم

فهم صحيح و انس با قرآن كريم، به عنوان انگيزه‌اي ريشه‌دار در كلام وحي و سيرۀ بزرگان دين، نيازمند توانايي در ساحت‌هاي متعدد دانش با محوريّت علوم اسلامي و علوم ادبي است. در اين ميان برخي مفسّران گاه با بهره‌گيري از شيوه‌هاي خاص امّا اثرگذار به واكاوي معنايي معجزۀ خاتم پرداخته‌اند. تنغيم يا همان به كارگيري ريتم و آهنگ كلام در قرائت و معناسنجي آيات قرآني يكي از اين روش‌ها به شمار مي‌رود. اين درحالي است كه به زعم برخي كاربست آوايي ـ دلالي تنغيم در زبان عربي و به تبع آن زبان قرآن، امري نو و فاقد هرگونه پيشينه‌است. مسأله‌ا‌‌ي كه پژوهش كتابخانه‌اي حاضر را بر آن داشت تا با توصيف و تحليل برخي از آيات كلام الله به شناسايي گونه‌ها و كاركردهاي آوايي و دلالت‌هاي معنايي تنغيم در تفسير قرآن بپردازد. پژوهش حاضر دريافت كه نظم و انسجام شفگت‌آوري ميان الفاظ قرآن كريم و معاني جاي گرفته در پس آن وجود دارد. نغمه‌هاي آيات قرآن افزون بر توانمندي خود در تأثيرگذاري و گوش‌نوازي اعجازانگيز، ارتباطي تمام با مفاهيم دربردارندۀ خود داشته و دقّت در به كارگيري آن‌ها زمينه‌ساز تداعي و درك بهتر مضامين و مقاصد آيات الهي مي‌گردد. حسن نظر و توجّه دقيق به سازواري و استواري نظام آوايي و معنايي قرآن كريم كه حاصل تمايز نهادن ميان مقام‌هاي حاكم بر كلام و دقّت در انتخاب آهنگ متناسب با آن در نغمات سه‌گانۀ يكنواخت، رو به بالا و رو به پايين است، رويكردي كارآمد در فهم قرآن كريم و انس با كلام الله به حساب مي‌آيد