واكاوي همزيستي جمعي و حكمراني اجتماعي آب (مطالعۀ شهروندان سميرمي)

پژوهش حاضر، جامعه‌شناسي مسئلۀ كم‌آبي را در منطقۀ سميرم واكاوي و تلاش كرده است مدلي پارادايمي را دربارۀ اين مسئله ارائه بدهد. روش تحقيق از نوع نظريۀ زمينه‌اي (رويكرد سيستماتيك) است. مشاركت‌كنندگان پژوهش، شهروندان و كارشناسان حوزۀ آب در شهرستان سميرم بودند. روش نمونه‌گيري از نوع هدفمند بود كه بر‌اساس آن 30 نفر از شهروندان و كارشناسان حوزۀ آب شهرستان سميرم انتخاب‌ و با استفاده از مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته، با آنها مصاحبه‌ شده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر اين بود كه شرايط علي تأثيرگذار بر مسئلۀ كم‌آبي در شهرستان سميرم، عبارت‌اند از: عوامل محيطي-طبيعي (تغييرات اقليمي/ تغيير الگوي برداشت/ تغيير الگوي كشت)، عوامل فرهنگي-اجتماعي (حكمراني ناكارآمد آب/ الگوي مصرف نامناسب/ تحولات جمعيتي) و عوامل سياسي-اقتصادي (بي‌تعادلي تقاضا-عرضه/ فساد در مديريت آب). راهبردهاي مواجهۀ مطلوب با وضعيت كم‌آبي، عبارت‌اند از: بازسازي فرهنگي-اجتماعي (تقويت همياري جمعي، مسئوليت‌پذيري آگاهانه، بازآرايي سنت‌هاي جمعي، سوادآموزي محيط‌زيستي و فرهنگ‌سازي مصرف)، بازسازي مديريتي (تعامل نهادي، نظارت سيستماتيك و كارآمدي مديريتي) و بازسازي اقتصادي (بازسازي اقتصاد آب، هدفمندسازي اعتبارات و صنعت‌گرايي جايگزين). بسترها و زمينه‌هايي كه اين راهبردها و استراتژي‌ها را تسهيل مي‌كنند و يا مانع تحقق آنها مي‌شوند، عبارت‌اند از: اقتصاد تك‌محصولي و سياست‌هاي ذخيره‌سازي آب. شرايط مداخله‌گر هم شامل سه مورد است: تجاري‌سازي آب، فقر پژوهشي و‌ تأمين‌نشدن اعتبار. در صورتي كه راهبردها و استراتژي‌هاي مواجهۀ مطلوب با مسئلۀ كم‌آبي تحقق پيدا كنند، سبب ايجاد فرمي از زايش زيستي (بازسازيِ زيستِ اقتصادي، بازسازي زيستِ اجتماعي، بازسازيِ محيط‌زيست و بازسازي زيستِ بهداشتي) در شهرستان سميرم مي‌شوند.