فرايند فرهنگ ‌پذيري در ميان نوجوانان افغانستاني، يك مطالعۀ كيفي در شهر يزد

در چند دهۀ گذشته، مهاجرت افغانستاني ‌ها به ديگر كشورهاي جهان، به‌ويژه ايران و پاكستان، موج‌هاي مهاجرتي عظيمي را به‌ وجود آورده است، به‌گونه‌اي كه زندگي آنان در چهار دهۀ گذشته در كشور ايران، مسائل مهمي را به‌ وجود آورده است. سازگاري و تطبيق‌پذيري نوجوانان مهاجر افغانستاني يا در اصطلاح مهاجران نسل دوم با جوامع ميزبان، از جملۀ اين مسائل بوده است. با توجه به اينكه بسياري از آنان در ايران به‌ دنيا آمده‌اند، اما همچنان فعالانه درگير فرايند فرهنگ‌پذيري و پيچيدگي‌هاي آن‌اند، مطالعۀ پيش ‌رو با استفاده از پارادايم تفسيري، روش نظريۀ زمينه‌اي و با نمونه‌گيري نظري، 21 نفر از نوجوانان افغانستاني ساكن يزد را انتخاب كرد‌ و مصاحبه‌هاي عميق دربارۀ چالش‌هاي مهاجرتي با آنان انجام شد. فرايند نمونه‌گيري تا مرحلۀ اشباع داده‌ها ادامه پيدا كرد و داده‌هاي گردآوري‌شده با استفاده از كدگذاري باز، محوري و گزينشي و در قالب هفده مقولۀ هسته ارائه شده‌ است. مقولات اصلي كشف‌شده شامل پروبلماتيك شغلي، فوبياي ذهنيت‌هاي انسان‌زدايانه، تبعيض‌هاي ساختاري تزلزل‌بخش، اتوپياي انتظار، بازنمايي و اقناع هويت و ... هستند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه نوجوانان مهاجر نسل دوم از فرايندهاي تطبيق‌پذيري در مقابل ساختارهاي اجتماعي دل‌زده مي‌شوند و در آنان خودپندارۀ منفي تشكيل مي‌شود. بر همين ‌اساس، مدل پارادايمي و نظريۀ تجربي پژوهش ارائه شدند.