تفكيك فيزيولوژيك ارقام متحمل و حساس گندم (Triticum aestivum) به تنش شوري آب

مقدمه: تنش شوري يكي از مهم ترين تنش‌ها در مناطق خشك محسوب مي‌شود و بر 20 درصد از زمين‌هاي قابل كشت در سراسر جهان تأثير مي‌گذارد و به دليل تغيير اقليم و فعاليت‌هاي انساني به طور مداوم در حال افزايش است. روش‌ها: جهت بررسي اثر تنش شوري بر بعضي صفات فيزيولوژيكي ارقام مختلف گندم، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار درگلخانه دانشگاه پيام نور مركز سبزوار انجام شد. در اين آزمايش 15 رقم گندم در سه سطح شوري (0، 5 و 10 دسي زيمنس بر متر) مقايسه شد. وزن خشك ريشه و ساقه، محتواي نسبي آب برگ، نشت الكتروليت، كلروفيلa،b و كل، ميزان قند‌هاي محلول و اسيد آمينه پرولين در ارقام مختلف اندازه‌گيري شد. نتايج: نتايج نشان داد افزايش شوري موجب كاهش وزن خشك ريشه و ساقه و كاهش غلظت كلروفيل شد. در شرايط تنش شوري كمترين مقدار محتوي نسبي آب برگ متعلق به رقم گاسگوژن با15.70درصد بود و بيشترين مقدار آن به رقم بم با ميانگين 62.34 درصد اختصاص داشت. ارقام ميهن و بم بيشترين ميزان كلروفيل aو bرا داشتند. بيشترين ميزان محتواي نسبي آب، اسيد آمينه پرولين و قند‌هاي محلول در ارقام پيشتاز، بم و ميهن مشاهده شد. نتايج تجزيه كلاستر نشان داد كه ارقام ميهن و بم بيشترين و ارقام روشن، گاسگوژن، بهار و چمران كمترين تحمل به تنش شوري، را داشتند.