تحليل واژه‌گزيني قرآن در سوره مباركه «لقمان» با رويكرد «غرض‌مندي سور» در گفتمان تدبر

تدبر و تفسير قرآن مبتني بر معاني مفردات قرآن مي باشد و بررسي معناي مفردات، بنيادي ترين مرحله تدبر و تفسير، شمرده مي شود. از اين رو، فهم معناي مفردات جايگاه زيرساختي در تدبر و تفسير قرآن به خود اختصاص مي دهد. واژه ها و مفردات قرآني به جهت اشتمال بر توسعه معنايي داراي لايه هاي معنايي گوناگوني هستند كه كشف آن ها در پي بررسي جامع و دقيق مفردات ممكن مي شود. جهت بررسي دقيق مفردات، لازم است معناي لغوي، معناي استعمالي و مؤلفه هاي معنايي جستجو شود. جهت كشف معناي استعمالي و مؤلفه هاي معنايي، استفاده از غرض سوره ضروري به نظر مي رسد. در اين پژوهش، با استفاده از روش توصيفي – تحليلي، نخست غرض سوره رونمايي مي شود و سپس چندي از واژه هاي مهم سوره در پرتو غرض سوره معنايابي مي گردند. جستجوي معناي سه واژه «آيات»، «كتاب» و «حكيم» در مباركه لقمان نشان مي دهد كه واژه اول به اصل مهم تربيتي «آيه بيني» اشاره دارد و واژه دوم بر مهمترين «مصدر تربيت» توجه مي دهد و واژه سوم در پي بيان «هدفمندي تربيت» و «محكم بودن مصدر تربيت» مي باشد.