بررسي نقاط قوت و ضعف قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات از ديدگاه حقوق‌دانان

بررسي چالش‌ها و فرصت‌هاي قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات در ايران، موضوع اين پژوهش است. براي دست يافتن به اين مهم با رجوع به صاحب‌نظران حوزه ارتباطات و حقوق؛ ارزيابي شكلي و ماهوي قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات مورد كنكاش و مصاحبه قرار گرفت. روش پژوهش از نوع داده‌بنياد و با استفاده از مصاحبه به شناسايي فرصت‌ها و چالش‌هاي فراروي اجرايي شدن قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات در ايران پرداخته شده است. جامعه آماري پژوهش شامل صاحب‌نظران و اساتيد حقوق و حقوق‌دانان است كه با تحليل مصاحبه‌هاي آنها چهار محور: مبهم بودن استثنائات قانون، عدم ضمانت اجرايي قانون، ابهام در مفهوم دسترسي به اطلاعات و چالش قوانين موازي شناسايي شد. ازاين‌رو آسيب‌شناسي رفتار مقامات دولتي، شهروندان و اصحاب رسانه؛ تغيير در عملكرد مقامات دولتي؛ فرهنگ‌سازي و آموزش درخصوص دسترسي آزاد به اطلاعات و دستيابي به شفافيت اسنادي استاندارد ضروري است. با توجه به چالش‌هاي چهارگانه فوق به‌نظر مي‌رسد استفاده از تجربيات كشورهاي پيشرو در عرصه اين قانون و بازنگري مواد قانون از منظر اين چالش‌ها، راهكار مناسبي براي حل اين مشكلات باشد و مي‌توان اميدوار بود كه وجود اين قانون درهاي تازه‌اي به‌سوي گسترش فرهنگ شفافيت و نظارت باز كند؛ نه اينكه بازخواني مجدد اين قانون، به تدوين اصولي براي برچيده شدن قانون منجر شود.