والايي قطعات گذشته: تبيين نسبت ويراني و والايي در چاپ‌هاي پيرانزي بر مبناي آراء زيباشناختي كانت

كمتر اثري را مي‌توان در ميان چاپ‌هاي متعدد «پيرانزي» يافت كه اساساَ مربوط به «گذشته» نباشد. در اين مجموعه آثار، ويراني پرتكرارترين مضمون است. در اين مقاله در يك سطح «چگونگي» بازنمائي ويرانه‌ها در آثار پيرانزي محل پرسش است و در سطحي ديگر بر پاية شواهد متني «چرايي» چنين نمودي با تشريح مفهوم «والايي» در چارچوب زيباشناسي كانت بررسي شده است. يافته‌هاي «توصيفي - تحليلي» اين پژوهش حاكي از آن است كه «قطعه‌وارگي» مشخصة اصلي نمايش «گذشته» در آثار پيرانزي است. برجسته‌ترين نمودِ ويرانه‌هاي پيرانزي ابعاد عظيم آنهاست و از سوي ديگر اين عظمت با گذر «زمان»، همچون نمودي از قدرت قاهرة طبيعت، دچار زوال گشته و تنها قطعاتي از آن باقي‌مانده است. چنين نمايشي از يادمان‌ها يادآور «والاي رياضي» و «والاي پويا» در دستگاه زيباشناختي كانت است. گويي «متخيله» در مواجهه با «والاييِ» چنين ويرانه‌هايي از «تلفيق» دريافت‌هاي فزايندة ادراكي باز مي‌ماند. اين شكست ناشي از مواجهه با ايدة «والايي تمدن روم» است. پيرانزي در آثار مختلف خود به زبان تصوير و كلام كوشش كرده كه اين شكوه ازدست‌رفته را باز يابد، اما اين تمدن و تمثلش در شهر رم چنان «والاست» كه لزوماَ به‌صورت امري «ناتمام» و «قطعه‌وار» تصوير مي‌شود.