تأملي در لايه هاي سبكي در رقعات بيدل دهلوي

زمينه و هدف: رقعات بيدل دهلوي مجموعه نامه هاي او به دوستان و آشنايانش و از جمله آثار منثور اين شاعر سبك هندي است كه تاكنون كمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته. نظر به اهميت رقعات كه جزييات بينظيري از سوانح عمر بيدل را به دست ميدهد و با در نظر گرفتن ابعاد زباني و ادبي اين اثر، در جستار حاضر ميكوشيم تا اهمّ ويژگي‌هاي سبكي آن را به بحث بگذاريم. روش مطالعه: داده هاي تحقيق حاضر به شيوۀ كتابخانه اي و اسنادي گردآوري شده است و رويكرد نگارندگان در طبقه بندي و بررسي دادهاي پژوهش، توصيفي ـ تحليلي است. ابتدا مهمترين نكات و فوايد تاريخي و زندگينامه اي رقعات بيدل استخراج گرديد و در مرحلۀ بعدي با تأملي سبك‌شناختي در لايه هاي زباني، بلاغي و انديشگي رقعات بيدل، برجسته ترين ويژگيهاي سبكي اين اثر توصيف و تحليل شد.يافته ها: بررسيهاي ما نشان ميدهد كه عليرغم محتواي نامه هاي بيدل كه معطوف به مسائل دوستانه و روزمره است، نثر اين اثر به جهت كثرت استعارات و تشبيهات و ديگر صنايع بلاغي دچار تكلف و تصنع شده و از جهت فكري، ردپاي انديشه هاي عرفاني بيدل در جاي‌جاي نامه هاي او هويداست.نتيجه گيري: در سطح زباني بيدل در رقعات به خلق تركيبات تازه علاقه مند است و اين نكته منجر به ديريابي نثر او ميشود. در سطح ادبي نيز تنوع و تعدد استعاره ها و تشبيه هاي دور و دشوار و آوردن سجعهاي پي‌درپي فهم مضامين رقعات را با دشواري همراه ميسازد. در سطح فكري نيز انديشه هاي عرفاني بيدل معمولا بر مدار ناپايداري جهان و زمينه هايي از بدبيني و نوميدي ميگردد.