نمادها و نمادواره‌هاي ابداعي در مصيبت‌نامۀ عطار

نماد مفهومي بسيار گسترده است كه تعاريف متعددي در كتب مختلف از آن ارائه شده است. در دسته‌بندي نمادها يكي از اقسام نمادهايي كه از آن نام برده شده، نمادهاي ابداعي است كه با عناويني ديگر چون نمادهاي تصادفي، اختصاصي، شخصي و خاص در كتب مختلف ذكر شده است. هريك از شاعران نمادپرداز، در تصاوير نمادين خود نمادهاي ابداعي دارند كه پيش از آن‌ها كسي آن را به كار نگرفته است. عطار هم ازجمله شاعراني است كه در اشعار خود موفق به تدوين يك نظام منسجم نمادين شده و در ميان شاعران عارف به سبكي يگانه دست يافته است. او در نمادپردازي ابداعاتي دارد كه در اين پژوهش برآنيم تا با استفاده از روش توصيفي‌تحليلي و با استفاده از منابع و اسناد مكتوب و الكترونيكي اين نمادها را در مصيبت‌نامه استخراج كنيم و از اين رهگذر هم شيوه‌هاي نمادپردازي عطار را به ‌دست آوريم و هم فراگير شدن يا نشدن اين نمادها بعد از عطار بر ما مكشوف گردد. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي‌دهد كه عطار اغلب نمادهايش را در قالب اضافه‌هاي تشبيهي به كار مي‌برد، همچنين برخي از نمادهاي ابداعي عطار را تاكنون هيچ شاعري جز عطار به كار نبرده، اما برخي ديگر به‌صورت نمادهاي فراگيري در شعر شاعران پس از عطار درآمده است. نمادهاي ابداعي عطار در سه شكل اضافه‌‌هاي تشبيهي، استعارات و حكايات تمثيلي بيان شده‌‌اند كه اغلب موارد استخراج شده، به‌صورت اضافه‌‌هاي تشبيهي است.