كاربرد طيف‌سنجي رامان در شناسايي رنگدانه‌هاي مورد استفاده در دو قلمدان پاپيه ماشه قاجاري

هدف از اين تحقيق، مطالعه دو قلمدان پاپيه ماشه قاجاري در راستاي شناسايي رنگدانه‌هاي استفاده شده در تزئين آنها است. براي شناسايي رنگدانه‌ها، از طيف‌سنجي ميكرورامان با سه طول موج ليزر تحريك ۴۵۷، ۵۳۲ و nm ۷۸۵ استفاده شد. همچنين در يكي از رنگزاها به‌دليل پراكندگي رامان ضعيف، از ميكروطيف‌سنجي انعكاسي بهره گرفته شد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه در اين قلمدان‌ها كه با استفاده از روغن كمان پوشش داده شده‌اند، از رنگدانه‌هاي آبي اولترامارين، سبز كروم (تركيب كرومات سرب و رنگدانه آبي)، سرنج، كربن سياه و قرمزدانه براي تزئين استفاده شده است. علاوه بر اين، شواهدي نيز از استفاده از سفيداب شيخ به‌ويژه در بخش‌هاي برجسته شده و مطلا يافت شد. تمام رنگدانه‌هاي شناسايي شده، از موارد متداول در هنر ايران و دوره قاجار بوده و اين مطالعه مي‌تواند به شناخت كاربرد آنها در تزئينات هنري و ميراث فرهنگي كمك بسزايي كند. از سويي وجود سبز كروم در يك قلمدان و سبك تزئيني ابوطالب مدرسي همداني در ديگر اثر، تاريخ ساخت هر دو را به پس از ميانه‌هاي قرن 19ميلادي مي‌رساند.