عوامل اثرگذار بر جذب مقصد و دفع مبدأ مهاجرت روستايي و واكاوي معاني ذهني مهاجران

هدف اين پژوهش، بررسي عوامل دافعه و جاذبه در مهاجرت روستاييان از طريق تمركز بر روايت هاي مهاجران است. اغلب تحقيقاتي كه به اين موضوع پرداخته‌اند، عموماً تفسير ذهني مهاجران درباره عوامل مؤثر در دفع مبدأ و جذب مقصد را ناديده گرفته اند. جامعۀ موردمطالعه در اين پژوهش، خانواده هايي بودند كه از منطقه كامفيروز مهاجرت كرده و در شهرك هاي سعدي و جواديه شيراز مستقر شده بودند. در اين پژوهش از روش روايت‌پژوهي براي دستيابي به روايت زندگي اين افراد استفاده شد. همچنين براي گردآوري داده هاي پژوهش از روش مصاحبه استفاده شد. مصاحبه ها با رويكرد اكتشافي و به صورت نيمه ساختاريافته در سكونتگاههاي اين افراد انجام شد. پس از 22 مصاحبۀ عميق اشباع نظري حاصل شد و چهار مدل به دست آمد: 1. مدل خانواده هاي مهاجر داراي فقر اقتصادي، 2. مدل خانواده هايي كه دچار دگرگوني ارزشي-هنجاري شده‌اند، 3. مدل زمين داران روستايي ساكن در حاشيه شهر و 4. مدل خانواده هاي علاقه مند به كار و تلاش دائمي (فرهنگ كار). تحليل نتايج بيانگر اين است كه از ديدگاه مشاركت كنندگان عوامل دافعۀ مبدأ عبارت‌اند از: توسعه نيافتگي، بيكاري فصلي، نبود امكانات رفاهي و آموزشي، نظارت جمعي شديد و نقض حريم زندگي شخصي و عوامل جاذبۀ شهري نيز كسب منزلت اجتماعي بالاتر، جهت گيري مدرن، وجود شبكۀ آشنايان قبلي، فراهم بودن امكانات آموزشي مناسب و امكانات رفاهي بالاتر در شهر.