طراحي الگوي بلوغ مدل كسب‌وكار استارتاپي در ايران (مطالعه چند موردي: استارتاپ‌هاي پلتفرمي / ديجيتالي)

برخورداري از يك مدل كسب‌وكار كارآمد، به عنوان فرض اوليه وجود يك استارتاپ در نظر گرفته مي‌شود. مطالعات پيشين، بلوغ كسب‌وكار و عوامل موثر بر آن را از مهم‌ترين حوزه‌هاي مربوط به كارآفريني به‌شمار آورده‌اند و همچنين ضعف در مدل كسب‌وكار را از عوامل شكست استارتاپ‌ها برشمرده‌اند. لذا پژوهش حاضر از طريق شناسايي و بررسي عوامل موثر بر تغييرات مدل كسب‌وكار يك استارتاپ و تكميل‌تر شدن آن متناسب با بلوغ سازماني، استارتاپ‌ها را قادر مي‌سازد محصولات يا خدماتي داراي ارزش ارائه دهند. در اين پژوهش با بررسي 55 مدل كسب‌وكار تجربه‌شده در موفق‌ترين استارتاپ‌هاي دنيا و تشكيل پنل خبرگان، ارتباط معناداري بين عوامل بلوغ مدل كسب‌وكار استارتاپ‌ها با مراحل پنج‌گانه تشريح شده در مدل بلوغ باترا حاصل گرديد. سپس با تحليل عاملي تاييدي بر اساس داده‌هاي حاصل از فعالان استارتاپ‌هاي پلتفرمي / ديجيتال كشور، مدل مفهومي بدست‌آمده، بررسي شد و مشخص گرديد كه 33 عامل در مراحل مختلف توسعه كسب‌وكار از مرحله تحليل فرصت‌ها تا مديريت عرضه محصول به بازار بايد مدنظر قرار گيرند تا مدل كسب‌وكار مناسبي در چهار بعد شناسايي مشتري (چه كسي)، تعيين ارزش قابل ارئه به مشتري (چه چيزي؟)، زنجيره موثر بر تحقق آن ارزش‌ها (چگونه؟) و سازوكار سود و كسب انتفاع (چرا؟) طراحي گردد تا زمينه‌ساز افزايش احتمال موفقيت پايدار كسب‌وكار و غلبه بر موانع ورود به بازار باشد. در نهايت نيز به منظور رسيدن به يك الگوي بلوغ مدل كسب‌وكار مبتني بر سطوح و شاخص‌هايي كه به آن‌ها اشاره شد، يك مدل و سناريوهاي بلوغ بر اساس نقشه شناختي فازي ترسيم گرديد.