بسط مفهومي مدل ابربلوك‌ها در برنامه‌ريزي شهري بر اساس روش تحليل محتوا

مدل ابر بلوك ازجمله الگوهاي شهري به شمار مي آيد كه در پاسخ به تغيير اقليم و گسترش پياده رو گستري شهري مطرح شده است. بر همين اساس،و هدف پژوهش حاضر، بسط مفهومي مدل ابر بلوك‌هاي شهري جهت بهره گيري برنامه ريزان و سياست گذاران شهري كشور است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، كاربردي-توسعه اي و ازنظر شيوۀ جمع آوري داده ها، به‌صورت توصيفي-تحليلي است. روش پژوهش حاضر، كيفي و مبتني بر تحليل محتوا است. جامعۀ آماري مشتمل بر مقاله ها، كتاب ها و پايان نامه هايي است كه با روش نمونه گيري در دسترس و گلوله برفي، انتخاب شده اند. حجم نمونه شامل 35 منبع است. بر اساس نتايج پژوهش، ازنظر گونه شناسي، 74 درصد منابع پژوهش مربوط به مقاله ها است. ازلحاظ زماني، بيشترين ميزان منابع پژوهش مربوط به سال‌هاي 2022 و 2023 است(معادل 49 درصد). بيشترين منابع از پايگاه هاي داده اي Science Direct and MDPI, Proquest and Researchgate هستند(معادل 74 درصد). رويكرد بيشتر منابع كمي و كيفي است(71 درصد). بيشترين روش گردآوري داده ها مربوط به مطالعات ميداني، مرور ادبيات، مشاهده، مصاحبه، داده هاي فضايي و تحليل اسنادي است(84 درصد). روش پژوهش بيشتر منابع شامل تبيين، مطالعه موردي، روش توصيفي-تحليلي است(80 درصد). بر اساس تحليل و تركيب يافته ها ، 101 كد باز در خصوص ويژگي هاي منحصربه فرد ابر بلوك‌هاي شهري شناسايي گرديد كه در 31 كد محوري، طبقه بندي شده اند. كدهاي محوري در شش كد انتخابي مشتمل بر شرايط زمينه اي(محيط ابر بلوك و ميني بلوك)، شرايط علي(زمينۀ كنش شهري، كاربري اراضي و مورفولوژي شهري، كاركرد شهري، پيچيدگي شهري، تنوع زيستي و سبز شهري، بهره وري متابوليك، وحدت اجتماعي، خيابان انسان‌محور، خيابان هاي كامل، خيابان‌هاي سالم و خيابان‌هاي پايدار)، شرايط مداخله‌گر(حكمروايي و كاربري تركيبي)، مقوله محوري(نيازهاي بيولوژيكي و فيزيولوژيكي، امنيت، تعلق، احترام، شناختي، زيبايي‌شناختي و خود شكوفايي)، راهبردها(بازطراحي فضاي سبز، باز تخصيص فضا و اعمال محدوديت و حمل و نقل فعال) و پيامدها(بهبود محيطي، كاهش ترافيك، كاهش آلودگي هوا، انسجام اجتماعي، ارتقاي سلامتي، اقتصادي)، طبقه بندي شده اند. كدهاي انتخابي، مدل مفهومي ابر بلوك شهري را تشكيل مي دهند.