بازخواني مسئله شر و راه‌حل‌هاي آن در انديشه علامه طباطبايي (ره) بر اساس سه نظريه معرفه النفس، نظريه اعتباريات و نظريه هبوط

مسئله شر نقضي بر منظومه علم مطلق، قدرت مطلق و خيرخواهي مطلق خداوند تلقي شده است. در اين مسئله، چند نوع دفاع از وجود خداوند وجود دارد كه مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از دفاع مبتني بر موهوم يا عدمي انگاشتن شر، دفاع مبتني بر حاصل جمع برتر خيرها، و دفاع مبتني بر توجه به ساير صفات خداوند يا توجه به اختيار انسان. علامه طباطبائي پاسخي در باب شرور داده است كه راهي چندجانبه را طي مي‌كند. وي بر اساس فلسفه هبوط زميني آدم و به دنبال آن هم‌آغوشي آدمي با اعتباريات، از سويي، و ازخودبيگانگي آدمي، از سوي ديگر، تبييني براي سختي‌ها و شرور داده است. هبوط زميني انسان، كه ناشي از توجه به بدن زميني به همراه غفلت از توجه به حضور خداوند است، معرفتي جديد و به دنبال خود عالَمي جديد براي انسان رقم مي‌زند كه همراه رنج‌ها و سختي‌هاست. در اين عالَم جديد، اعتبار از حقيقت و تشريع از تكوين جدا مي‌گردد و همين بستري مي‌شود تا شرور تكويني نيز از شرور اعتباري و تشريعي منحاز شوند، به گونه‌اي كه گاهي يك شر تكويني امري خير اعتبار و تلقي شود. آدمي دردها و رنج‌هاي تكويني را مي‌تواند وسيله‌اي جهت امتحان و توجه به حضور خداوند قرار دهد، و در اين صورت دردها و رنج‌ها نه تنها تسكين و معنا مي‌يابند، بلكه ناپديد مي‌شوند. شرور حقيقي يا اعتباري هم مي‌توانند بر اساس معنايي كه پيدا مي‌كنند در همين وضعيت دنيايي خود خير تلقي شوند.