معجزه راهي مناسب براي اثبات پيامبري پيامبر: نقدي بر مقالۀ «چرا معجزه راه مناسبي جهت اثبات صدق دعوي نبوت نيست؟»

اين مقاله نقدي است بر مقالۀ «چرا معجزه راه مناسبي جهت اثبات صدق دعوي نبوت نيست؟ (انواري، 1402)» كه با محوريت ديدگاه‌هاي ابن‌رشد، غزالي و ملاصدرا نگاشته شده بود. براي نمونه، در نقد اين سخن كه ايمان از راه معجزه، ايمان عوامانه است و بايد از راه شهود به پيامبر ايمان آورد، بايد گفت كه اگر خداوند معجزات را همراه با پيامبر فرستاده، پس مي‌خواهد كه مردم با آن به صدق دعوي نبي ايمان بياورند؛ پس ايمان از راه معجزه صحيح است. به علاوه، قوت ايمان لزوماً وابسته به قوت دليل -شهود- نيست. همچنين در نقد اين كه ملازمه‌اي ميان معجزه و ادعاي نبوت وجود ندارد، بايد گفت كه معجزه براي اثبات نمايندگي انساني از سوي خداوند متعال است، پس اگر معجزه بودن يك عمل ثابت شود، ادعا ثابت شده است. همچنين در نقد اين سخن كه راهكار عملي براي تشخيص معجزه وجود ندارد، بايد گفت كه اين سخن با معجزه دانستن قرآن و ديگر معجزات منافات دارد. افزون بر آن، توجه به قيد همراهي معجزه با ادعاي الهي بودن و نيز انضمام برهان حكمت به آن، تشخيص معجزه از غيرمعجزه را امكان‌پذير مي‌سازد. نويسنده تشبه روحي به پيامبر و نيز بررسي معارف آنها را راه پيشنهادي خود براي صدق دعوي نبي معرفي مي‌كند، حال آن كه بايد گفت معياري براي تعيين مقدار لازم تشبه به يك نفر ارائه نشده است. ثانياً بر فرض تحقق تشبه روحي به فرد مدعي نبوت، صرفاً از تحقق تشبه، نبوت او ثابت نمي‌شود. به نظر مي‌رسد، توجه به قيود دخيل در معجزه و انضمام برهان حكمتْ راهگشاي حل مشكلات موجود سر راه دلالت معجزه در صدق دعوي نبوت است.