ساخت و اعتبارسنجي يك چارچوب نظام‌مند مبتني بر ژانر براي ارزيابي متون تفسيري زبان‌آموزان ايراني

در طول سالهاي گذشته رويكردهاي نقش گرا و مبتني بر سبك به طور مفصل به تحليل متون و آموزش زبان كمك كرده اند. رويكردهايي كه بيشتر توسط هاليدي و مارتين توسعه داده شده اند اين واقعيت را برجسته مي كنند كه ساختار زبان ذاتاً با عملكرد و زمينه اجتماعي در ارتباط است. استفاده از اين چهار چوبها در آموزش زبان انگليسي ميتواند درك معلمان و زبان آموزان را از ماهيت استفاده از زبان در زمينه هاي مختلف افزايش دهد معلمان مي توانند از اين چهارچوبها در آموزش و ارزيابي مهارتهاي زباني نيز استفاده كنند. بنابراين، هدف از اين مطالعه ساخت و اعتبار سنجي چهارچوبي براي ارزيابي متون تفسيري نوشته شده توسط زبان آموزان مقطع پيشرفته هست. روش تحقيق به صورت كيفي - كمي بود بخش كيفي از طريق مصاحبه با ۱۵ نفر از اساتيد دانشگاهي در شهر تبريز به روش گلوله برفي در سال ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ تا رسيدن به اشباع نظري صورت پذيرفت بخش كمي با ۵۰ نفر از مدرسان در شعب آموزشگاه كانون زبان ايران در تبريز با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند از بين ۱۸۳ مدرس انجام شد ابزار تحقيق در بخش كيفي مصاحبه نيمه ساختار يافته بود. ابزار بخش كمي پرسش نامه محقق ساخته مبتني بر چهارچوب مستخرج از مضامين شناسايي شده توسط اساتيد در بخش مصاحبه بود جهت روايي سنجي مضامين مصاحبه، دو مرحله متوالي از نظرسنجي با اساتيد دانشگاهي استفاده شد. جهت روايي پرسشنامه محقق ساخته ابتدا از اعتبار محتوايي و در ادامه اعتبار سازه اي و جهت سنجش پايايي نيز از آلفاي كرونباخ بهره گرفته شد. يافتههاي بخش كيفي نشان داد كه بر اساس روش تحليل مضمون حاصل از مصاحبه با اساتيد از مجموع ۷۶ كد اوليه و ۳۹ كد طبقه بندي شده ۸ مضمون فرعي و در نهايت سه مضمون اصلي شامل: ۱. بافت فرهنگ .۲ بافت موقعيت و . ويژگيهاي واژگاني - دستوري شناسايي شدند بر اين اساس بافت فرهنگ در قالب دو مضمون فرعي قالب بندي معنايي و قالب بندي محتوايي؛ بافت موقعيت در قالب سه مضمون فرعي موضوع سخن عاملان ،سخن و شيوه بيان و ويژگيهاي واژگاني - دستوري در قالب سه مضمون فرعي ،انديشگاني بينافردي و متني تدوين شدند. بر اساس مضامين اصلي و فرعي چهارچوب نظام مند ژانر محور ارائه شد. يافته ها در بخش كمي نيز نشان داد كه بر اساس تحليل عاملي انجام شده چهار چوب ارائه شده بخش كيفي مشتمل بر مضامين اصلي و فرعي مورد تأييد واقع و ابزار ساخته شده اعتبار سنجي شدند.