بررسي و تحليل عوامل مؤثر بر امنيت غذايي مناطق روستايي شهرستان‌هاي هريس و بستان‌آباد

امنيت غذايي و تغذيه از محورهاي اصلي توسعه‌ي ملي است كه در سال‌هاي اخير نگرش‌ها، ضرورت‌ها و اولويت‌هاي تازه‌اي را در سطح سياست‌گذاري نمايان و به يكي از چالش‌هاي قرن 21 ميلادي تبديل شده است. لذا، پژوهش حاضر كاربردي و از نظر ماهيت و روش توصيفي و تحليلي است. براي گردآوري داده‌ها از مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) استفاده شد. قلمرو مكاني نيز شهرستان‌هاي هريس و بستان‌آباد مي‌باشد. براي انتخاب روستاهاي نمونه در شهرستان‌هاي مورد مطالعه 3 فاكتور؛ 1) توزيع جغرافيايي، 2) توپوگرافي و ارتفاع و 3) خانوارهاي روستايي (روستاهاي بالاي 50 خانوار) مد نظر قرار گرفت و 18 روستا از شهرستان بستان‌آباد و 10 روستا نيز از شهرستان هريس انتخاب شدند. جامعه‌آماري را سرپرستان خانوارهاي روستايي تشكيل مي‌دهند. روستاهاي منتخب داراي 26087 نفر جمعيت و 7574 خانوار روستايي مي-باشند كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 392 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها و اطلاعات از آزمون‌هاي تي‌تك نمونه‌اي، تكنيك SAW، كندال، كروسكال‌واليس و ... استفاده شده است. نتايج حاصله نشان داد، وضعيت همه شاخص‌هاي امنيت غذايي (دسترسي، دستيابي، شيوه مصرف و ثبات) در محدوده مورد مطالعه به‌صورت مطلوب ارزيابي شده و روستاهاي جيقه/جقه، شيروانه‌ده و چرم‌خوران سفلي در رتبه‌هاي اول تا سوم از نظر امنيت‌غذايي قرار دارند و امنيت غذايي نسبت به ساير روستاهاي مورد مطالعه بالاست. در ضمن روستاهاي خشندرق، عين‌الدين و باروق در رتبه‌هاي آخر از نظر امنيت غذايي در محدوده مورد مطالعه قرار دارند و در اين روستاها ميزان امنيت غذايي نسبت به ساير روستاها پايين است. همين‌طور، عامل اقتصادي (درآمد، اشتغال، توليد، بهره‌برداري، تنوع اقتصادي و ...) به‌عنوان مهمترين عوامل افزايش امنيت غذايي در نواحي روستايي مورد مطالعه از ديدگاه پاسخگويان تحقيق شناخته شده است.