حساب واحد خزانه؛ ابزار نوين مديريت نقدينگي دولت: بررسي ساختار و جايگاه در كشورهاي منتخب

مديريت نقدينگي دولت به زبان ساده به معناي داشتن مقدار مناسب پول در زمان و مكان مناسب است، به‌طوري‌كه دولت قادر باشد تعهداتش را به‌طور كامل و به روشي مقرون‌به‌صرفه‌ ايفا نمايد. از ويژگي‌هاي اصلي مديريت نقدينگي مدرن، حساب‌هاي بانكي متمركز دولتي و ايجاد حساب واحد خزانه است. در اين راستا حساب واحد خزانه با ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدن ﺣﺴﺎب‌ﻫﺎي دولتي ديدي يكپارچه از منابع نقدي دولت را ارائه مي‌دهد. مسئله اصلي پيش‌روي اين مطالعه اين است كه بهترين مكان براي نگهداري حساب اصلي حساب واحد خزانه كجاست و بهترين ساختار اين حساب كدام است؟ در اين مقاله با توجه به اهميت موضوع، تجارب بيش از پنجاه كشور منتخب از منظر ساختار و محل استقرار حساب مزبور مورد بررسي قرار گرفت. شواهد تجربي نشان داد كه ساختار حساب واحد خزانه در اكثر كشورها جايي بين مدل‌هاي متمركز و غيرمتمركز است. يافته‌ها همچنين حاكي از آن است كه محل استقرار حساب اصلي واحد خزانه در اكثر كشورهاي مورد بررسي در بانك مركزي است. در ايران نيز ساختار اين حساب از نوع تركيبي با رويكردي متمايل به متمركز و محل استقرار آن در بانك مركزي است.