تبيين تاريخي استعاره‌‌هاي مفهومي «سلطه» در بيانيه 9 ماده‌‌اي «حُكم مي‌‌كنم» رضاخان

در روز كودتاي سوم اسفند 1299ش. رضاخان بيانيه‌‌اي در 9 ماده تحت عنوان «حُكم مي‌‌كنم» صادر و توسط قزاقان در سطح شهر پخش نمود. او در ميانه‌‌ي وضعيت استثنايي و عدم تعادل ميان امر سياسي و حقوق عمومي توانست با كنار زدن قانون به تمركز قدرت در دو جهت تثبيت امر سياسي، با استفاده از زور و نيروي مسلح و تضييق امر حقوقي، با زير پا گذاشتن حقوق افراد اقدام كند. هدف از اين پژوهش دستيابي به يك شناخت معنايي از استعاره‌‌هاي مفهومي سياسي به‌كاررفته در بيانيه 9 ماده‌‌اي و پيامدهاي ساخت «تك‌‌گويي» و «كنش جدايي» بين حاكم و جامعه است. پرسش اصلي اين است كه چه استعاره‌‌ مفهومي‌‌اي در اين بيانيه به‌كاررفته است. در پاسخ به پرسش پژوهش، اين مدعا مطرح است كه رضاخان از استعاره كليدي «سلطه» بر پايه استعاره عام بنيادي «حُكم، نيرو است» براي سيطره بر زيست سياسي شهروندان استفاده كرده است. يافته‌‌هاي پژوهش بر آن است كه وضعيت استثنايي علاوه بر تحديد حوزه عمومي به بسط اقتدارگرايي و تهديد حقوق عمومي انجاميد. روش اين پژوهش به‌صورت توصيفي و تحليلي در قالب زبان‌‌شناسي شناختي و چارچوب نظري وضعيت استثنايي «جورجو آگامبن» است كه به‌وسيله مطالعات پيكره‌‌اي گردآوري و مورد تحليل قرار گرفته‌ است.