اثر تغذيه ميوه بلوط فرآوري شده با هيدروكسيد سديم و اوره بر عملكرد رشد، قابليت هضم ظاهري مواد مغذي، خصوصيات لاشه و برخي فراسنجه‌هاي خوني بره‌هاي نر پرواري آميخته زل و آتاباي

سابقه و هدف: با توجه به شرايط اقليمي و ارتفاع از سطح دريا نواحي شمالي سلسله جبال البرز از جنگل‌هاي تالش تا جنگل‌هاي گرگان كه رويشگاه چندين گونه از درختان بلوط است؛ استفاده از ميوه درخت بلوط به‌دليل تركيبات مغذي آن و با تكيه بر روش فرآوري مناسب جهت كاهش تركيبات ضدمغذي و افزايش قابليت هضم آن، قابليت بررسي در بحث تغذيه دام‌هاي پرواري را دارد. لذا هدف از اين مطالعه، بررسي اثر سطوح مختلف ميوه بلوط فرآوري شده با هيدروكسيد سديم و اوره بر عملكرد، قابليت هضم ظاهري مواد مغذي، صفات كمي و كيفي لاشه و برخي فراسنجه‌هاي خوني بره‌هاي نر پرواري زل بود.مواد و روش‌ها: براي انجام اين پژوهش از تعداد 20 رأس بره نر پرواري آميخته زل با آتاباي با ميانگين سن 38/0±5/5 ماه و وزن اوليه 4/0±27 كيلوگرم در قالب يك طرح كاملاً تصادفي به مدت 90 روز استفاده شد. تيمارهاي آزمايشي شامل گروه شاهد (فاقد ميوه بلوط+پلي‌اتيلن گليكول) و تيمارهاي حاوي سطوح 10، 20 و 40 درصد در ماده خشك ميوه بلوط فرآوري شده با هيدروكسيد سديم و اوره بودند. خوراك مصرفي بره‌ها به صورت جيره كاملاً مخلوط در حد اشتها در دو نوبت (ساعت 8:00 صبح و 17:00 بعدازظهر) در اختيار دام‌ها قرار گرفت. ميوه بلوط (Quercus castaneifolia) مورد استفاده در اين تحقيق در اواخر فصل تابستان و اوايل فصل پاييز از درختان بلوط گونه بلندمازو جنگل هاي استان مازندران، شهرستان ساري به طور تصادفي جمع‌آوري شد. وزن‌كشي دام‌هاي آزمايشي هر 14 روز با رعايت 12 ساعت محروميت از خوراك انجام شد. تعيين قابليت هضم ظاهري مواد مغذي خوراك به روش خاكستر نامحلول در اسيد در روزهاي 85 الي 90 آزمايش انجام شد. براي اندازه‌گيري صفات كمي و كيفي لاشه در پايان روز 90 آزمايش و بعد از 24 ساعت از آخرين توزين خوراك، از هر تيمار 3 بره انتخاب و پس از 12 ساعت محروميت از خوراك كشتار شد. براي تعيين فراسنجه‌هاي خوني در پايان آزمايش، 3 تا 4 سـاعت بعـد از مصـرف خـوراك با استفاده از لوله‌هاي خلاء‌دار حـاوي مـاده ضـد انعقـاد از وريـد وداج بـره‌هـا خـون‌گيـري شـد. يافته‌ها: نتايج عملكرد رشد نشان داد كه تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده به‌طور معني‌داري داراي بالاترين مقدار ماده خشك مصرفي، افزايش وزن روزانه و وزن نهايي پروار پروار و نيز پايين‌ترين ضريب تبديل خوراك بود (05/0 P). نتايج قابليت هضم ظاهري مواد مغذي نشان داد كه در پروتئين خام و الياف نامحلول در شوينده خنثي تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت (05/0 P). بيشترين قابليت هضم ظاهري پروتئين خام و الياف نامحلول در شوينده خنثي به ترتيب در تيمار 20 و 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده مشاهده شد. نتايج برخي فراسنجه‌هاي خوني نشان داد كه در غلظت گلوكز و نيتروژن اوره‌اي خون تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت (05/0 P). بيشترين غلظت گلوكز سرم خون در تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده مشاهده شد. در غلظت نيتروژن اوره‌اي خون، گروه شاهد داراي بيشترين غلظت و تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده داراي كمترين غلظت بود. در صفات كمي و كيفي لاشه، بالاترين وزن كشتار، وزن لاشه گرم، وزن لاشه سرد، درصد ران و سردست در تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده و بالاترين بازده لاشه در تيمار 20 درصد ميوه بلوط فرآوري شده وجود داشت (05/0 P). نتيجه‌گيري: نتايج كلي تحقيق حاضر نشان داد كه وزن پايان پروار، افزايش وزن روزانه، ماده خشك مصرفي، ضريب تبديل خوراك و نيز قطعات با ارزش لاشه در بره‌هاي پرواري با مصرف تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده بهبود يافت. قابليت هضم ظاهري پروتئين خام و الياف نامحلول در شوينده خنثي به ترتيب با مصرف سطوح 20 و 40 درصد بلوط فرآوري شده بهبود يافت.