اثر انواع خاك‌ ورزي بر خصوصيات مورفو - فيزيولوژيكي و كيفيت علوفه گياه ماشك گل سفيد (Vicia pannonica) در شرايط ديم

به ‌منظور تأثير انواع خاك ورزي بر خصوصيات مورفو - فيزيولوژيكي مرتبط با عملكرد كمّي، كيفي و ارزش علوفه اي گياه ماشك (Vicia pannonica) در تناوب زراعي با گندم آزمايش حاضر در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار و در سال‌هاي 1398- 1396 اجرا شد. تيمارها شامل كاشت گياه ماشك به‌صورت كم‌خاك ورزي، كشت مستقيم و خاك ورزي مرسوم اعمال شد. در تيمار كشت مرسوم شاخص سطح برگ، عملكرد كوانتومي، رطوبت نسبي برگ، نيتروژن و فسفر برگ به‌ترتيب نسبت به كم‌خاك ورزي و كاشت مستقيم كاهش داشتند. كاشت مرسوم باعث كاهش كلروفيل در برگ‌ها به‌ميزان 20.1 و 35.6 درصد به‌ترتيب نسبت به كم‌خاك ورزي و كشت مستقيم شد. بيشترين ميزان تغييرات دماي تاج‌پوشش با محيط در تيمار بدون خاك ورزي بود و همبستگي معني داري (**0.98R=) با رطوبت نسبي برگ داشت. كمترين مقدار آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت شامل كاتالاز، پراكسيداز و سوپر اكسيد ديسموتاز در برگ گياهان كشت شده به‌روش كشت مستقيم و بيشترين ميزان در كشت مرسوم مشاهده شدند. ميزان كلونيزاسيون و اسپوريزاسيون قارچ‌هاي مايكوريزا و همچنين تعداد گره‌هاي ريزوبيومي در كشت مستقيم افزايش معني‌داري را به‌ترتيب نسبت به تيمار كم‌خاك ورزي و كشت مرسوم داشتند. كشت مستقيم باعث افزايش درصد هضم‌پذيري علوفه شد كه همبستگي معني‌داري (**0.96R=) با كاهش دماي تاج‌پوشش داشت. نتايج در اين آزمايش نشان دادند كه صفات مورفو- فيزيولوژيكي اندازه‌گيري شده و كيفيت علوفه در گياه ماشك تحت تأثير انواع خاك ورزي قرار گرفتند، به طوري‌كه بهبود وضعيت در تمامي صفات در كشت مستقيم و كم‌خاك ورزي نسبت به كشت مرسوم حاصل شد.