ارزيابي اثر جهت‌ هاي كاشت بر مصرف منابع و عناصر غذايي خاك در كشت مخلوط آفتابگردان (Helianthus annuus L.) و لوبيا چشم بلبلي (Vigna unguiculata L.)

به منظور بررسي اثر جهت‌ هاي كاشت بر مصرف منابع و عناصر غذايي خاك در كشت مخلوط آفتابگردان(Helianthus annuus L.)  و لوبيا چشم بلبلي(Vigna unguiculata L.) آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده كشاورزي دانشگاه زابل اجرا گرديد. عامل اصلي جهت كاشت در دو سطح (شمالي- جنوبي و شرقي- غربي) و سيستم كشت مخلوط به‌عنوان عامل فرعي در پنج سطح شامل: (100 درصد آفتابگردان خالص)، (100 درصد لوبيا خالص)، (50 درصد آفتابگردان به‌علاوه 50 درصد لوبيا)، (25 درصد لوبيا به‌علاوه 75 درصد آفتابگردان) و (75 درصد لوبيا به‌علاوه 25 درصد آفتابگردان) در نظر گرفته شد. صفات مورد بررسي در اين پژوهش شامل تشعشع، دما، رطوبت حجمي، كلسيم، فسفر، منيزيم، پتاسيم و نسبت برابري زمين مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه كاشت گياهان در جهت خلاف جهت باد (شرقي- غربي) بيشترين ميزان جذب تشعشع فعال فتوسنتزي (77.90 درصد) و بيشترين رطوبت حجمي خاك (63.39 درصد) و كمترين دماي خاك (26.78 سانتي گراد) را داشت. بالاترين مقدار نسبت برابري زمين (2.54) از كشت مخلوط (25 درصد لوبيا به‌علاوه 75 درصد آفتابگردان) به‌دست آمد. نتايج تغييرات عناصر غذايي نشان داد كه بيشترين مقدار پتاسيم خاك (24.70 ميلي گرم بر كيلوگرم) در جهت كاشت شرقي- غربي و در كشت مخلوط 50 درصد آفتابگردان به‌علاوه 50 درصد لوبيا چشم بلبلي وجود داشت. با توجه به نتايج به‌دست آمده مي‌توان بيان كرد كه در شرايط ويژه اقليمي كنوني منطقه و مناطق مشابه با كشت گياهان در جهت خلاف جهت باد و استفاده از نسبت كاشت 75 درصد آفتابگردان به‌علاوه 25 درصد لوبيا چشم بلبلي ميزان عملكرد بيشتري نيز حاصل مي گردد.