تعيين ساختار زيرسطحي كم عمق زمين شناسي با استفاده از روش هاي ژئوفيزيكي؛ مطالعه موردي ساختگاه عباس آباد

در اين مقاله دقت و كارايي روش ‌هاي ژئوفيزيكي لرزه‌اي با منبع فعال و غيرفعال در تعيين ساختار زمين ‌شناسي زير سطحي يك ساختگاه منتخب در شهر عباس‌ آباد واقع در شمال ايران مورد مطالعه قرار گرفته است. دراين راستا ابتدا با حفر چندين گمانه اكتشافي ساختار زمين‌ شناسي زيرسطحي ساختگاه مورد مطالعه با استفاده از آزمايش‌هاي زمين‌ شناسي مهندسي تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه رسوبات سطحي ساختگاه عباس‌آباد از چهار لايه زمين ‌شناسي مجزا با جنس غالب ماسه ‌اي تشكيل يافته است. سپس با حفر دو گمانه مجزاي ديگر آزمايش ژئوفيزيك لرزه‌ اي با منبع فعال از نوع پايين چاهي به منظور تعيين دقيق پروفيل سرعت موج برشي در لايه ‌هاي مختلف صورت پذيرفت. در بخش بعدي با استفاده از روش ثبت آرايه ‌اي امواج خردلرزه يا ميكروتريمور كه يك روش ژئوفيزيك لرزه‌ اي نوين و از نوع منبع غيرفعال مي‌ باشد، براي تعيين ساختار زمين‌ شناسي زيرسطحي ساختگاه مورد مطالعه در قالب پروفيل سرعت موج برشي مورد استفاده قرار گرفت. برداشت آرايه ‌اي خردلرزه ‌ه‌ا با پانزده آرايش گوناگون گيرنده‌ ها (با تعداد و فواصل مختلف گيرنده‌ ها) و با دو روش F-K و SPAC مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه هر دو روش ژئوفيزيك لرزه‌ اي با منبع فعال و غيرفعال كارايي قابل قبولي در تعيين لايه‌ بندي زمين ‌شناسي زيرسطحي ساختگاه داشته‌اند. همچين نتايج نشان داد روش پايين چاهي با دقت بالا سرعت موج برشي در هر لايه را نسبت به برداشت آرايه‌ اي ميكروترمور تعيين مي ‌كند اما نياز به توليد مصنوعي امواج لرزه‌اي و حفر گمانه دارد. روش برداشت آرايه‌اي خردلرزه‌ ها بدون نياز به حفاري و توليد امواج لرزه‌ اي مصنوعي كارايي بالايي هم در تعيين لايه‌ بندي زمين و هم تخمين سرعت موج برشي هر لايه داشته و به طور كلي نتايج اين مقاله نشان داد كه در تخمين سرعت موج برشي نسبت به روش پايين چاهي تا حداكثر ۱۰ درصد خطا نشان مي‌دهد.