بررسي رابطه گردشگري، كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي و مديريت شهري، نمونه موردي شهر مشهد

با توجه به اهميت گردشگري براي اقتصاد محلي، چارچوب مفهومي دقيقي براي پژوهش هاي مرتبط با اين حوزه، به منظور اجراي همزمان گردشگري و سياست‌هاي كاهش گازهاي گلخانه اي ضرورت دارد. به همين دليل، هدف اين مطالعه تعيين و مشخص كردن امكان دسترسي به شهرهاي با كربن صفر با تمركز بر گردشگران و اپراتورهاي گردشگري به عنوان ذينفعان برنامه‌هاي كربن‌زدايي شهرها است. روندي كه تا حدودي متناقض به نظر مي رسد. در واقع، اگر چنين روندي عملا تحقق پيدا كند، بايستي ديد كه چه سرنوشتي در انتظار شهرهاي گردشگرپذير خواهد بود و اساسا چطور مي توان اين دو مقوله نسبتا متضاد را در كنار هم سر و سامان داد. علي رغم اهميت چنين تقابلي، محققان كمتري به اين حوزه وارد شده اند. به همين دليل، تحقيق حاضر به شيوه توصيفي و تحليلي به انجام رسيد تا برخي از زواياي پنهان اين حوزه روشن تر گردد. داده هاي مورد نياز، به شيوه نظرسنجي و ميداني گردآوري شده است. براي گردآوري داده ها از پرسشنامه محقق ساخته كه بر اساس رويكردهاي دستيابي به شهرهاي كربن صفر و تنظيم گرهاي بخش تقاضاي گردشگري و همراهي مديريت شهري با اين تحولات تنظيم شده بود، استفاد شده است. پرسشنامه مورد استفاده قبل از كاربرد در عمل، به لحاظ روايي و پايايي، مورد ارزيابي قرار گرفته است. مطابق ديدگاه صاحب نظران حوزه هاي گردشگري، مديريت شهري و سياست گذاري و ضريب آلفاي كرونباخ (درحد 0.80) تناسب پرسشنامه مورد تاييد قرار گرفت. داده هاي گردآمده به اين طريق، با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون همبستگي و تحليل رگرسيون چند متغيره، تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد توسعه گردشگري عمدتا به طور مستقيم بر كارايي انتشار كربن اثرگذار است. از طرف ديگر، اعمال سياست هاي مربوط به شهرهاي فاقد كربن، بر روي تعداد گردشگران و مدت اقامت آنها اثرگذار است. اما اگر اين سياست ها همزمان با آمادگي مديريت شهري براي اعمال سياست هاي متناسب در بخش تقاضا باشد (يعني پذيرش، دسترسي، تعديل، مساعدت و بازگشت گردشگران)، نه تنها اثر منفي بر ورود و حضور گردشگران ندارد، بلكه بخش گردشگري را تقويت خواهد كرد.