اثر سطوح مختلف ميوه بلوط فرآوري شده با هيدروكسيد سديم و اوره بر فراسنجه‌هاي تخمير، ريختشناسي، تجزيه‌پذيري شكمبه‌اي و ساخت پروتئين ميكروبي در برههاي نر پرواري آميخته زل با آتاباي

به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف ميوه بلوط فرآوري‌ شده با هيدروكسيد سديم و اوره بر فراسنجه‌هاي تخمير و ريخت‌شناسي شكمبه‌اي، تجزيه‌پذيري و ساخت پروتئين ميكروبي در بره‌هاي نر پرواري آميخته زل، از تعداد 20 رأس بره نر پرواري آميخته زل با آتاباي با ميانگين سن 0.5±5 ماه و وزن اوليه 2±27 كيلوگرم در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تيمار و پنج تكرار به‌مدت 90 روز استفاده شد. دام‌ها در هر تيمار بعد از گذراندن دوره عادت‌پـذيري دو هفتـه‌اي، در قفــس‌هــاي انفــرادي براي انجام تحقيق نگهداري شدند. تيمارهاي آزمايشي شامل گروه شاهد (فاقد ميوه بلوط + پلي‌اتيلن گليكول) و تيمارهاي حاوي سطوح 10، 20 و 40 درصد در ماده خشك ميوه بلوط فرآوري شده با هيدروكسيد سديم و اوره بودند. مايع شكمبه بره‌هاي آزمايشي در روز 90 آزمايش سه ساعت پس از خوراك‌دهي نوبت صبح با استفاده از لوله مري به‌منظور تعيين فراسنجه‌هاي تخمير شكمبه‌اي، جمعيت كل باكتري‌ها و پروتوزوآي مايع شكمبه گرفته شد. به منظور تخمين فراسنجه هاي تجزيه پذيري از تعداد سه رأس گوسفند نژاد زل فيستولاگذاري شده با ميانگين وزن حدود 2±42 كيلو‌گرم و با ميانگين سني تقريباً 10 ماه استفاده شد. نتايج فراسنجه‌هاي تخمير شكمبه‌اي نشان داد كه در نيتروژن آمونياكي، كل اسيدهاي چرب فرار، جمعيت باكتري‌ها و پروتوزآي مايع شكمبه تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت (0.05 P). بالاترين و پايين‌ترين غلظت نيتروژن آمونياكي به‌ترتيب در گروه شاهد و تيمار 20 درصد ميوه بلوط فرآوري شده مشاهده شد. در غلظت كل اسيدهاي چرب فرار، تيمار 20 درصد ميوه بلوط فرآوري شده داراي بالاترين غلظت و تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده داراي پايين‌ترين غلظت بود. در نتايج خصوصيات ريخت‌شناسي پرزهاي شكمبه تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود نداشت. فراسنجه‌هاي تجزيه‌پذيري ماده خشك و پروتئين خام تحت تأثير تيمارهاي آزمايشي قـرار گرفـت (0.05 P). در فراسنجه‌هاي تجزيه‌پذيري ماده خشك و پروتئين خام، بخش سريع‌تجزيه، ثابت نرخ تجزيه و تجزيه‌پذيري مؤثر با سرعت‌هاي عبور مختلف داراي تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي بودند (0.05 P). در فراسنجه‌هاي تجزيه‌پذيري ماده خشك، گروه شاهد و تيمار 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده به‌ترتيب داراي بالاترين و پايين‌ترين مقدار بخش سريع تجزيه و ثابت نرخ تجزيه‌پذيري بودند. نتايج فراسنجه‌هاي توليد گاز نشان داد كه در پتانسل توليد گاز، اسيدهاي چرب كوتاه زنجير، قابليت هضم مواد آلي و انرژي قابل متابوليسم تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت (0.05 P). نتايج دفع مشتقات پوريني و توليد پروتئين ميكروبي نشان داد كه در مقادير آلانتوئين دفعي، گزانتين + هيپوگزانتين، مشتقات پوريني دفع شده، مشتقات پوريني جذب شده و پروتئين ميكروبي تفاوت معني‌داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت (0.05 P). نتايج كلي تحقيق حاضر نشان داد كه بهبود فراسنجه‌هاي تخمير شكمبه‌اي، تجزيه‌پذيري و ساخت پروتئين ميكروبي با مصرف 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده مشاهده شد و استفاده از سطح 40 درصد ميوه بلوط فرآوري شده در تغذيه بره‌هاي پرواري قابل توصيه است.