اثر تزريق آسپرومازين به‌همراه تركيب مولتي ويتامين و اسيدهاي آمينه بر بازده توليدمثلي، تغييرات هماتولوژيكي و بيوشيميايي خون و تنش اكسيداتيو ناشي از تلقيح مصنوعي به‌روش لاپاراسكوپي در گوسفند

آسپرومازين يك داروي آرام‌بخش است كه معمولاً در حيوانات مزرعه اي براي كمك به كاهش اضطراب و تنش استفاده مي شود. همچنين، مكمل هاي حاوي تركيبي از انواع ويتامين ها و اسيدهاي آمينه نيز مي توانند علاوه‌بر حمايت از سلامت كلي حيوان، به كاهش اثرات منفي تنش كمك نمايند. مطالعات كمي در مورد استفاده از تركيب آسپرومازين به‌همراه تركيب مولتي ويتامين و اسيدهاي آمينه بر كاهش اثرات تنش القا شده هنگام انجام تلقيح مصنوعي به‌روش لاپاراسكوپي در گوسفند وجود دارد. بنابراين، هدف از اين پژوهش، بررسي اثر تزريق آسپرومازين به‌همراه يك مكمل تجاري حاوي تركيبي از ويتامين ها و اسيدهاي آمينه (مولتي آمينوجكت) بر بازده توليدمثلي، تغييرات هماتولوژيكي و بيوشيميايي خون و تنش اكسيداتيو ناشي از تلقيح مصنوعي به‌روش لاپاراسكوپي در گوسفند بود. پنجاه راس ميش غير آبستن نژاد افشار با سن 3-4 سال، وزن زنده 24/5±75/57 كيلوگرم و نمره بدني حدود 4-5/3 توسط اسفنج حاوي فلوجستون استات و هورمون eCG همزمان شدند. براي اين منظور، اسفنج به‌مدت 14 روز در واژن ميش ها قرار داده شد. در روز خارج سازي اسفنج به هر راس دام 500 واحد بين‌المللي eCG تزريق شد. ميش ها هنگام خارج سازي اسفنج به دو گروه 25 راسي تقسيم و 54 ساعت پس از خارج سازي اسفنج، تحت تأثير تنش تلقيح مصنوعي به‌روش لاپاراسكوپي قرار گرفتند. به ميش هاي گروه اول (شاهد) فقط سرم فيزيولوژي تزريق شد. به ميش هاي گروه دوم هنگام خارج سازي اسفنج، 10 ميلي ليتر مكمل مولتي آمينوجكت (عضلاني) تزريق شد. همچنين، هر حيوان 20 دقيقه قبل از لاپاراسكوپي علاوه‌بر مولتي آمينوجكت، 0834/0ميلي گرم آسپرومازين به‌ازاي هر كيلوگرم وزن زنده (داخل رگي) نيز دريافت كرد. تغييرات غلظت كوتيزول پلاسما و كينتيك آن از 20 دقيقه قبل از انجام لاپاراسكوپي تا 180 دقيقه بعد از آن اندازه گيري شد. تغييرات هماتولوژيكي و بيوشيميايي و وضعيت آنتي اكسيداني پلاسما قبل و بعد از لاپاراسكوپي در خون وداجي ارزيابي و ميزان آبستني در 45 روزگي تعيين شد. غلظت كورتيزول 20 دقيقه پس از لاپاراسكوپي به‌طور معني داري نسبت به غلظت پايه افزايش يافت. متعاقب پاسخ كورتيزول، تعداد گلبول هاي سفيد خوني و غلظت مالون دي آلدهيد پلاسما افزايش و هماتوكريت، هموگلوبين و توان آنتي اكسيداني كل كاهش يافت، امّا غلظت پروتئين هاي پلاسما تغيير نكرد. ميزان آبستني تحت تأثير تيمار قرار نگرفت، اما پروتئين پلاسما افزايش و آنزيم آسپارتات آمينوتراسفراز را كاهش داد. به‌طور كلي، تزريق آسپرومازين به‌همراه مكمل تجاري مولتي آمينوجكت هنگام تلقيح مصنوعي به‌روش لاپاراسكوپي تأثيري بر نتيجه باروري و بهبود وضعيت آنتي اكسيداني پس از لاپاراسكوپي ندارد، امّا با كاهش غلظت پلاسمايي آنزيم آسپارتات آمينوترانسفراز، شدت آسيب بافتي را كاهش و با افزايش غلظت گلبولين پلاسما سامانه ايمني حيوان را تقويت مي كند.