نمود تشيع علوي در نوحه‌هاي يزدي؛ تحليل محتواي نوحه‌هاي هيئت‌هاي عزاداري شهر يزد

تقريباً دو دهه است كه بحث جامعه‌شناسي تشيع در ايران شكل گرفته است. با وجود اين، تأملات نظري و تجربي نسبتاً اندكي دربارة موضوع عزاداري‌ها ماه محرم صورت گرفته است. پژوهش حاضر تلاش مي‌كند تا از منظر جامعه‌شناسي دين و مشخصاً جامعه‌شناسي تشيع به حوزه‌اي از عزاداري‌ها ماه محرم بپردازد كه علي‌رغم عمق و گسترة بسياري كه دارد تاكنون به آن پرداخته نشده است. عزاداري‌هاي ماه محرم در شهر يزد موضوعي است كه در اين مقاله به آن پرداخته خواهد شد. با استفاده از نظرية تشيع علي شريعتي، متن نوحه‌هاي يزدي كه طي دهة 1390 اجرا شده‌اند، بررسي و تفسير شد. چهار مقولة «تذكار ارزش‌هاي قيام عاشورا»، «نقد كنش‌هاي شيعيان»، «نقد پيوند دين و حكومت در ستمگري» و «نقد حكومت ستمگر» ازجمله مقوله‌هاي بودند كه ذيل ايدة تشيع علوي در نوحه‌هاي يزدي استخراج شدند. به نظر مي‌رسد كه سبك و محتواي نوحه‌خواني در يزد تفاوت معناداري با سبك رايج (يا نوحۀ پاپ) دارد.