واكاوي بازنمايي سلسله‌مراتب اقتدار خانواده در سينماي ايران؛ مطالعۀ موردي فيلم‌هاي ايراني درام و پرفروش سال‌هاي 1387 تا 1397 در سينماي ايران

اساسي‌ترين مسئلۀ در مقاله حاضر، فهم چگونگي بازنمايي سلسله‌مراتب اقتدار در خانواده و تغييراتي است كه در آن در فيلم‌هاي ملودرام اجتماعي با مضامين خانوادگي پرفروش در بازه زماني ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷ است. در مطالعه حاضر مبتني بر رويكردهاي معاصر در حوزه جامعه‌شناسي جنسيت تلاش شده است تا وراي امر مردانه و زنانه، قدرت و فرهنگ به‌عنوان عناصر كليدي در تحليل فيلم‌ها براي فهم مناسبات اقتدار در خانواده ايراني مدنظر قرار گيرد. براي تحليل اين امر در بازه زماني مذكور در نمونه‌هاي تحقيق، از الگوي نشانه‌شناسي جان فيسك استفاده شده است تا بتوان ضمن توصيف نحوۀ توزيع اقتدار خانواده‌ها در اين فيلم‌ها، با نگاهي طولي به سلسله‌مراتب اقتدار خانواده و تغييرات آن پرداخت. نتايج حاكي از آن است كه در طي يك دهه در ابتدا شاهد حضور مردانگي هژمونيك و كمتر هژمونيك و زنانگي مؤكد در اين فيلم‌ها هستيم. در ميانۀ دهه حضور زنان مقاومت‌پيشه هم بيشتر مشاهده مي‌شود؛ اما در اواخر اين دهه يعني سال‌هاي 1395 تا 1397 مردان هژمونيك و زنان مؤكد مهم‌ترين الگوي توزيع اقتدار در خانواده در اين فيلم‌ها هستند. آنچه در اين مقاله مهم است توجه به جنبه متفاوتي در مقايسه با نتايج به‌دست‌آمده از پژوهش‌هاي پيشين است.